فَأكْرِمُوهُ ¹ يعنى : هر گاه بيايد شما را بزرگ قومى پس گرامى داريد او را .
منقول است كه ² : بعد از اين كه عدى بن حاتم كه از اكابر مهاجرين است ، به شرف اسلام مشرف گرديد ، حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله از اسلام او بسيار مسرور گرديدند و رداى مبارك خود را از براى او افكندند و فرمودند : اِذَا جَاءَكُم كَرِيمُ قَوْمٍ فَأكْرِمُوهُ .
و منافاتى نيست در ميان لفظ «كريم» در اين حديث و لفظ «شريف» در حديث سابق ، بلكه مفاد هر دو يكى است . و عدى در حرب جمل و صفين و نهروان ملازم ركاب ولايت انتساب حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بود و در حرب جمل يك چشم او ضايع شد .
مروى است كه او را بعد از شهادت حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به مجلس معاويه رجوعى شد ، و در آن مجلس عبداللّه زبير كه از بقية السيف حرب جمل ، و عدو پيغمبر مرسل بود ، حاضر بود . پس عبداللّه با معاويه گفت كه : رخصت بده كه تا من و جمعى از قريش كه در اين مجلسيم ، با عدى بن حاتم هم زبانى كنيم كه شيعه را گمان آن است كه كسى در سخنورى حريف او نيست . معاويه با او گفت كه : عدى در زبان آورى و حاضرجوابى چنان است كه مى گوييد ، مى انديشم كه در مناظره او عرض خود را ضايع سازى و مرا در كلفت و زحمت اندازى .

اى مگس عرصه سيمرغ نه جولانگه توستعرض خود مى برى و زحمت ما مى دارى
عبداللّه زبير و ساير ملاعين ديگر از قريش به اتفاق التماس نمودند كه : تو ما را به او بگذار . پس عبداللّه زبير مبادرت نمود و از عدى بن حاتم پرسيد كه : يا ابا ظريف كدام روز چشم تو را ضايع ساختند ؟ عدى در جواب گفت : آن روز كه پدر تو از معركه حرب گريخته ، به بدترين حالى او را كشتند و اَشتر بر كون تو نيزه زد تا آن كه فرار نمودى! پس اين ابيات را بديهه انشا نموده ، بر عبداللّه زبير خواند :
أمَا وَ إنّي يَا ابْنَ الزُّبَيْرِ ³ لَو أنَّنِيلَقِيتُكَ يَوْمَ الزَّحْوِ مَا رُمْتَ لي سخطا ⁴
وَكانَ أبِي مِن طَيٍّ ثُمَّ ⁵ أبُو أبِيصَحِيحَيْنِ لَمْ يَنْزَعْ عُرُوقُهُمَا ⁶ الْقِبطا
و لَوْ رُمْتَ ⁷ شَتْمي ⁸ عِندَ عَدْلٍ قَضَاؤُهُلَرُمْتَ ⁹ بِهِ يَابْنَ الزُّبَيرِ نَدَا سخطا ¹⁰
آنگاه معاويه گفت : اى عبداللّه ! من با شما نگفتم كه از هم زبانى او احتراز كنيد كه صرفه شما در آن نخواهد بود ؟ ¹¹
و بالجمله ، بهترين معانى شرف در اين جا با عدم تقدير مضاف ، معنى اطلاع و وقوف است .
تزيين ثانى : بدان كه گاهى اوقات عرب اسم تفضيل را در كلام خود مى آورد و لكن معنى تفضيلى آن را اراده نمى نمايد ، مثل قوله تعالى : « وَ هُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ » ¹² كه اهون در اين جا به معنى هيّن استعمال شده ، وكقوله سبحانه : « لاَ يَصْلَـلـهَآ إِلاَّ الْأَشْقَى » ¹³ كه اشقى در اين جا به معنى شقىّ استعمال شده ، و كقوله أيضاً تعالى شأنه : « لاَ تَخَفْ إِنَّكَ أَنتَ الْأَعْلَى » ¹⁴ كه اعلى در اين جا به معنى غالب آمده ، ومثل قول شاعر :

إنَّ الّذي سَمَكَ السَّمَاءَ بَنى لَنابَيْتاً دَعَائِمُهُ أَعَزُّ وَ أَطْوَلُ
كه اعزّ و اطول در اين جا به معنى عزيز و طويل است ¹⁵ .