رويكرد به روش تفسير اثری (دلايل و عوامل) - صفحه 292

اينها (اخبار ممنوعيت تفسير به رأى) مخصوص اند به آيات مجمل و متشابه و نه مطلق آيات. ۱

6 . عوامل روى كرد به تفسير اثرى

1 ـ 6 . قدسيت متون دينى

امور دينى و قدسى، ارتباطى تنگاتنگ با هم دارند؛ هر جا امرى دينى وجود دارد، به مثابه يك شى ء مقدس است. امر قدسى، ماهيتى ماوراى طبيعى دارد و هاله اى از رمز و راز آن را احاطه كرده و از اين رو، انسان را تحت تأثير خود قرار مى دهد و هم براى آدمى هيمنه و هيبت دارد. يك مؤمن، خود را موظف مى داند كه در برابر آن، تسليم و خاكسار باشد و كمتر آن را دست خوش تغيير و تحول نمايد و يا آن را به گونه اى دل خواه تأويل كند و يا از آن سر بپيجد. امر قدسى، رمزآلود است و همين، باعث حريم گرفتن در برابر آن مى شود و آدمى را به كرنش وامى دارد و چون چنين است، هر كسى به خود اجازه نمى دهد تا وارد آن حريم شود و يا در آن چون و چرا كند. پذيرندگان امور قدسى، هر چه بيشتر ، تلاش مى كنند تا نسبت به آنها متعهد شوند و خود را با آنها منطبق سازند. در اين زمينه، آن كسى خود را پيشگام مى داند كه سر تسليم بيشترى فرود آورد. دين و متون آن، چنين اند و اين، نكته پر تأملى است.

2 ـ 6 . اطمينان بخشى گفتار معصوم و معاصران دوران نزول

بر اساس آموزه هاى كلامى، آموزگاران اصلى دين، انسان هايى معصوم و پاك از هر گونه غش و گناه و خطايند. و سخن اينان براى مردم حجت است. از سوى ديگر، از آنجايى كه خاستگاه دين، وحى است و وحى امرى اسرارآميز و آسمانى است، آرامش بخش ترين و اطمينان آورترين شرح و تفسير آن، زمانى است كه از آبشخور مفسران صادق و واقعى دين، صورت بگيرد. گفتار و شرح معصوم، براى مردمى كه در طلب فهم آن اند، قول فصل است. بر اين بايد افزود علاقه مندى مسلمانان را به پيامبر و اهل بيت آن حضرت؛ يعنى بر هر مسلمانى از جهت روانى، خوشايند اين است كه دانسته و اعتقاداتش را از جايگاهى بگيرد كه به مركز وحى متصل باشد و يا كسى باشد كه حوادث و مسائل را به عينه مشاهده كرده و گزارش كند.
هدى جاسم در تحليل تفسير قرآن، وقتى از تفسير اثرى سخن گفته، بهترين آن را

1.منهج الصادقين، ج۱، ص ۱۲.

صفحه از 300