براى يافتن مراد و يا مصداق آنها و فرازهاى ناگفته تاريخى در ذكر حوادث و رويدادها، و بازگويى زواياى ناگفته آنها را روشن كنند. آنان ناگزير، به جستجو در منابع روايى و تاريخى شده اند. و به اين ترتيب، تفسير از طريق اثر شكل گرفته است. حتى آنان ، گاه براى كشف آنها پا را فراتر گذاشته و به سراغ منابع غير اسلامى ـ كه در آنها مشابهت هايى با آنچه در قرآن آمده، وجود داشته ـ رفته اند. از اين رو، راه نفوذ برخى از داستان ها و اسطوره هاى تاريخى ـ كه درستى شان ثابت نيست و گاه با تعاليم اسلامى ناسازگارى دارد ـ باز شده است. از همين رو اسرائيليات فراوانى ، از يهودى و مسيحى ، در تفسير، راه پيدا كرد.
زرقانى درباره عوامل پاسدارى صحابه از قرآن و سنت، به سيزده عامل اشاره مى كند و جايگاه سنت را در باره قرآن، از جمله پيوند وثيق كلام خدا با سنت نبوى، مربوط به حوادث و رويدادها بر مى شمارد. ^۱
موضوع كشف مبهمات و يافتن مصداق آنها، از چنان اهميتى برخوردار بوده، كه نويسندگان چندى در باره آن، مبهمات القرآن نوشته اند. ^۲ اين دسته از آيات، حاوى نكاتى در باره عالم آفرينش، آغاز آن، و گسترش و چگونگى آن، و حوادث و رويدادهاى تاريخى و يا رجال و اشخاص اند؛ براى نمونه اين كه«غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّآلِّينَ »^۳ كيان اند؟ در منابع اقوال متعددى در باره آنها ذكر شده است. ^۴ نيز اين كه مراد از «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَـرِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ»^۵ چه كسانى بوده اند، در روايات و تفاسير، شرح و بيان هاى متعددى براى آن ذكر شده است. ^۶
ملا فتح اللّه كاشانى در ضمن نقل اخبارى داير بر ممنوعيت تفسير به رأى و لزوم اتباع از معصوم در تفسير، مى نويسد: