كارى، عذاب الهى در پى دارد:
من قال في القرآن بغير علم، فليتبوأ مقعده من النار ¹ ؛ هر كس در باره قرآن، بدون دانش لازم سخن بگويد، نشيمنگاهش را براى آتش مهيا كند.
تنها به اين بسنده نشده و تفسير كنندگان، به راه يافتن خطا در تفسير هشدار داده شده اند، و كسانى هم كه، بدون دانش لازم، آيات قرآن را تفسير كنند و به واقع معنا هم برسند، تفسيرشان خطا معرفى شده است:
من فسّر القرآن برأيه فأصاب الحقّ، أخطأ ² ؛ هر كس قرآن را بر اساس نظر خود به حق هم تفسير كند، خطا كرده است.
در روايتى ديگر، بصراحت از تفسير قرآن جز به تفسير بر اساس نص نهى شده است:
انّ تفسير القرآن لايجوز الا بالاثر الصحيح و النصّ الصريح ³ ؛ تفسير قرآن، جز با روايت صحيح و نص روا نيست.
در كلام ديگرى، تفسير قرآن فراتر از آن معرفى شده است كه با ذهن و انديشه مردم عادى به انجام برسد:
ليس شى ء أبعد من عقول الرجال، من تفسير القرآن ⁴ ؛ چيزى دورتر از تفسير قرآن، براى خرد مردمان وجود ندارد.
در روايتى، از نگرانى پيامبر در باره تفسير قرآن، بدون توجه به سنت نبوى سخن گفته شده است. بر اساس اين حديث، پيامبر از مردى سخن به ميان آورده كه بر تخت خود تكيه مى زند و مردم را به عمل به قرآنِ تنها سفارش مى كند؛ در حالى كه پيامبر، علاوه بر قرآن، دريافت هاى ديگرى هم داشته و بايد آنها را هم در فهم كلام خدا لحاظ كرد.
ألا! انّي اوتيت الكتاب و مثله معه. ألا! يوشك رجل ينشى ء شبعاناً على أريكته يقول: عليكم بهذ القرآن. فما وجدتم فيه من حلال فأحلّوه و ما وجدتم فيه من حرام فحرّموه ⁵ ؛ بدانيد! به من كتاب داده شد و همانند آن نيز. بدانيد! نزديك است مردى با شكم سير بر