رويكرد حديثی سيد حيدر آملي در جامع الاسرار - صفحه 94

عندنا أيضاً كتب لا نعرف مؤلفيها منها: الكشكول فيم أجرى على آل الرسول، في الإمامة ينسب إلى العلاّمة، و لم يثبت. ۱
علامه مجلسى، در ياد كرد مصادر بحارالأنوار از اين كتاب نام نبرده؛ امّا در جلد بيست و نهم با تعبير روى العلاّمة في كشكوله، المنسوب إليه روايت بلندى از آن نقل كرده است. ۲
سيد هاشم بحرانى ۳ و نويسنده ايضاح المكنون ۴ نيز كتاب را از علامه حلّى دانسته اند.
ظاهراً نخستين كسى كه كتاب را به سيد حيدر آملى نسبت داده، قاضى نور اللّه شوشترى در مجالس المؤمنين است. ۵ پس از او در روضات الجنات، ۶ كشف الحجب و الاستار، ۷ خاتمة مستدرك الوسائل ۸ و الكنى و الألقاب ۹ كتاب را از آملى دانسته اند.
نويسنده رياض العلماء -كه به شكل مشروح تر، به شرح حال و معرفى آثار سيد حيدر آملى پرداخته ابتدا كتاب را به سيد حيدر آملى نسبت داده و نسبت كتاب به علامه حلّى را تخطئه كرده است و سپس با استناد به قراينى در انتساب آن به آملى نيز ترديد نموده است. اين قراين عبارت اند از:
1. سبك و اسلوب كتاب الكشكول، متفاوت با بقيه كتابهاى آملى بوده و عارى از اصطلاحات و مطالب صوفيه است.
2 . نويسنده كتاب، صوفيه را نكوهش كرده است؛ همچنان كه شيخ حر عاملى در رساله اثنا عشرية ۱۰ آورده است.

1.همان، ج ۲، ص ۳۶۴.

2.بحارالأنوار، ج ۲۹، ص ۱۹۴، ح ۴۰.

3.مدينة المعاجز، ج ۲، ص ۲۶۷.

4.ايضاح المكنون، ج ۲، ص ۳۷۰.

5.روضات الجنات، ج ۲، ص ۳۷۷.

6.كشف الحجب و الأستار، ص ۴۷۰.

7.خاتمة مستدرك الوسائل، ج ۱، ص ۳۳۹، ج ۲، ص ۴۰۲.

8.الكنى و الألقاب، ج ۲، ص ۹.

9.ر.ك: الاثنا عشريه (چاپ علميه قم)، ص ۵۰؛ گفتنى است مطلب ياد شده در الكشكول، ص ۱۸۷ آمده امّا متن موجود در الكشكول با نقل شيخ حر مقدارى اختلاف دارد.

صفحه از 93