اين كاركردها و معانى از نظر مفهوم، با هم متباين و متفاوت اند، اما همه، كاركردهاى يك عقل به شمار مى آيند. بدين ترتيب، اين اختلاف ظاهرى كه در عبارات آنها ديده مى شود از ميان خواهد رفت. خلاصه اينكه اصرار ملا صدرا بر اشتراك لفظى و تباين معانى عقل ^۱ ، ناظر به كاربردهاى متباين آن است و ارجاع معانى عقل به شئ واحد كه در عبارات علامه ديده مى شود به «وحدت مصداق خارجى عقل» نظر دارد، چنان كه خود ايشان نيز به اين مطلب اشاره كرده است. ^۲
2 - معناى اول ملا صدرا و معناى پنجم علامه - چنان كه گذشت شبيه يكديگرند، اما اختلاف اين دو معنا را نيز نبايد ناديده گرفت. علامه معناى پنجم را تنها «نفس ناطقه انسان مى داند كه به وسيله آن از ساير چهارپايان امتياز داده مى شود». اما ملا صدرا آن را غريزه اى مى داند كه سبب امتياز انسان از چهار پايان مى گردد و براى پذيرش علوم نظرى و صناعات فكرى آماده مى گردد، كودن و هوشمند در آن برابرند و در خوابيده و بيهوش و غافل نيز يافت مى شود.
3 - ملا صدرا به معناى دوم مورد نظر علامه مجلسى اشاره نكرده است.
4 - علامه مجلسى معناى دوم مورد نظر ملا صدرا را بيان ننموده است.

1 - 6 - اعتبار روايات عقل از ديدگاه علامه مجلسى و ملا صدرا

به كمك دلايل، قرائن و شواهد مى توان معتبر بودن برخى از رواياتى را كه در صدد تعريف عقل برآمده اند، از نظر علامه مجلسى و ملا صدرا اثبات كرد. برخى از تصريحات و قرائنى كه در عبارات علامه مجلسى مى توان ديد عبارتند از:
1 - در مقدمه مرآة العقول درباره اعتبار روايات الكافى تصريح شده است:
خلاصه مطلب در اين باره و آنچه در نزد من، حق است، اين است كه وجود خبر در امثال اين اصول معتبر، جواز عمل به آن را در پى دارد، اما چاره اى از رجوع