انتقادهاى ايشانْ وارد بوده و نرم افزار ياد شده, خالى از اشكال است.
مقدّمتاً بايد عرض كنم كه «موسوعة الحديث الشريف» ۱ يكى از پيشرفته ترين و پرطرفدارترين برنامه هاى رايانه ايِ علوم اسلامى در جهان است. اين نرم افزار ـ كه به برنامه «كتب تسعه» نيز مشهور است ـ, آن اندازه پركاربُرد است كه به آن, ارجاع داده مى شود و بسيارى از مسلمانان و محقّقان حوزه اسلام شناسى در جهان, بدون مراجعه به متون اصليِ كتاب هاى نُه گانه اهل سنّت يا دسترس به آنها, به اين نرم افزارْ استناد و اعتماد مى كنند. در فصل نامه علوم حديث نيز, پيش از انتشار نقد اين جانب, در دو نوبت به معرّفى آن, اقدام شده بود (شماره سوم, ص269 و شماره دوم, ص267).
آقاى طباطبايى, ناقد گرامى, در ايراد اوّلشان آورده اند: «اين اشكالات, مخاطب عام ندارد; يعنى حتى يك نفر از مخاطبين مجلّه نيز به ريز اشكالات, توجه نمى كند».
به گمان اين جانب, در نشريات تخصّصى, اكثر مقالات, مخاطب عام ندارند; يعنى حتى همه اهل آن رشته هم تمامى مقالات را نمى خوانند و اين, به دليل گستردگى علوم و ويژه شدن محقّقان در شاخه ها و زوايايى از هر علم است.
البته بخشى از پاسخ به ناقد محترم, به عهده فصل نامه است كه مطالب اين جانب را براى پژوهشگران حوزه حديث, مفيدْ تشخيص دادند و منتشر نمودند.
امّا اين كه فرموده اند «حتى يك نفر…», كم لطفى است; زيرا اوّلاً بر اثر انتشار آن دو نقد, افرادى مستقيماً و يا با راهنمايى دفتر مجلّه به بنده مراجعه و در مورد كل يا جزء آن اشكالات, بحث و گفتگو و تبادل نظر كردند. ثانياً آيا خود ايشان, آن يك نفر نيستند؟
ناقد گرامى در ايراد دومشان آورده اند كه «در صورت اصرار مجلّه بر انتشار اين اشكالات, بايد مطالب را به صورت فشرده آورد». روشن است كه در اين گونه موارد,
1.اين نرم افزار ، مشتمل بر بيش از ۶۲۰۰۰ حديث و ۲۵۰۰۰صفحه متن است . ويرايش جديد آن (ورژن ۲/۱) در اكتبر ۱۹۹۸م ، منتشر شده كه به تأييد علماي الأزهر رسيده است. توليد كننده آن نيز شركت مصري صخر ، مستقر در شهرك مدينة نصر قاهره است (ر . ك : پايگاه هاي al-islam.com و sakhr.com در شبكه جهاني اطلاع رساني). ويراستار.
