محمد(ص) با شمشير، قيام خواهد كرد». ۱
در اين روايت، اضطراب كاظم(ع) به دليل تعقيب عبّاسيان و بازداشت او كه در چهار سال آخر زندگى اش رُخ داد، به عنوان نشانه هايى از مهدى منتظر، رُخ نموده است.
نشانه ديگر، عبارت بود از جدال درباره او بعد از مرگش. آنچه كه باقى مى ماند، عبارت بود از انتظار براى بازگشت او و جنگ عليه دشمنان خدا براى اقامه عدل واقعى بر روى زمين.
او مانند همنامش موساى نبى مى بايست امّت اسلامى را از [شرّ ]فرعون آن زمان نجات مى بخشيد. ۲ [در روايت ديگرى چنين آمده بود كه] قائم، همنام صاحب تورات و شكافنده دريا (فالق البحر)، يعنى موسى بن عمران خواهد بود. ۳
از امام زين العابدين(ع) چنين روايت شده بود كه نام قائم، حديدة الحلاق (آهن آرايشگر» خواهد بود. اين كلمه به معناى تيغ است كه در عربى به آن موسى گفته مى شود. ۴ نام تيغ، همچنين به شمشير و صاحب آن نيز اشاره دارد.
به نظر مى رسد كه تمام اين احاديثى كه در ميان شيعه رواج يافته بودند، شرايط مساعدى را براى ايجاد فرقه واقفه ايجاد كردند. امّا عنصر مهم ديگرى را نيز نبايد از نظر دور بداريم. بنا به نقلى، منابع امامى، مقدار زيادى پول كه متعلّق به كاظم(ع) بود، توسط وكلاى متعدّد او در شهرهاى مختلف، اندوخته شده بود. ۵ وقتى كه كاظم(ع) در حبس وفات يافت، برخى از اين وكيلان، على الرضا(ع) را به عنوان جانشين مشروع پدرش نپذيرفتند و پول ها و ديگر اشياى قيمتى را به او تحويل ندادند. از آن جا كه آنها از
1.الغيبة، ص ۴۰.
2.همان، ص ۳۰.
3.همان، ص ۳۱.
4.همان، ص ۳۲.
5.براى فعّاليت هاى مالى پيروان كاظم(ع) و روش وكلاى او، ر. ك:
J. Hussani, New Lights ofn the Activities of the Imamites During the Time of Musa al-Kazim (۱۴۸/۱۸۳ A.h) Alsrat/ ۴/iv (۱۹۷۳), pp.۳۶-۴۳.