فلسفه نبوّت و جايگاه آن در باور ملّاصدرا - صفحه 83

مى‏فرمايد: (وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمَ وَ كانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكِ عَظيماً)۱ و بخشى از اين فضل بزرگ كه درباره او روا داشته، آن است كه: حقيقت قرآن را پيش از آنكه صورت كتاب نازل شود، بر قلبش و صورت كلام را بر گوشش و صورت متكلّم را كه همان فرشته است بر چشمش نازل كرده و فرموده است: (وَ أَنْزَلَ التَّوْريةَ وَ الْاِنْجيلَ مِنْ قَبْلُ هُدىً لِلنّاسِ)۲؛ يعنى اى محمّد گمان مبر كه فرو فرستادن كتاب‏هاى ديگر بر پيغمبران همانند فرو فرستادن قرآن به‏حق و حقيقت بر قلب توست. لذا هنگام تجلّى انوار قرآن و حقايق رازهايى كه بين من و تو در مقام «او ادنى» است، اسرارى كشف مى‏شود كه فرشتگان مقرّب و رسول مرسل بر آن آگاهى نمى‏يابند و كتاب‏هاى آسمانى به‏صورت ظاهر بر پيغمبران نازل و در صفحات و اوراق نوشته مى‏شد؛ به‏طورى كه هر خواننده‏اى آن را مى‏خواند و در هدايتش پيغمبران و پيروانشان يكسان‏اند، چنان‏كه فرمود: (هُدىً لِلنّاسِ) همه را فرامى‏گيرد؛ چون بيشتر متن تورات، احكام ظاهرى است. (اى پيغمبر) تو و اهل بيت نبوّت تو اختصاص به هدايت داريد كه انوار قرآن بر قلبت تجلّى يافته است. ۳۴

1.نساء (۴) / ۱۱۳

2.آل‏عمران (۳) / ۳-۴

3.ملاّصدرا، شرح الاصول الكافى، ج ۵، ص ۱۰۸-۱۰۹

4.جهت آگاهى از اعجاز قرآن كريم ر.ك: مباحث علوم قرآنى. ملاصدرا در مواضعى از كتاب تفسيرش در تفاوت مرتبه رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله با حضرت موسى عليه السلام ضمن استناد به آيه ۱۴۳ سوره اعراف چنين آورده است: «حضرت موسى چون توان تجلّى حق را نيافت، در مقام توبه درآمده از طلب آنچه وسع آن را نداشت استغفار جويد. در حاليكه از پيامبر در شب معراج حكايت شده كه خداوند دستش را ميان كتفهايش قرار داده و ايشان سردى انگشتانش را در سينه خود احساس كرده است». ملّاصدرا، محمّدبن ابراهيم، ۱۳۷۳ ش، تفسير القرآن الكريم، تصحيح و تحقيق: محمّد خواجوى و محسن بيدارفر، قم: انتشارات بيدار، ج ۵، ص ۳۷۰-۳۶۹.

صفحه از 84