* ص 243، همان باب، ح 25، ذيل «فقال للفيل: يا محمود»:
كتابهايى كه شرح اين حادثه را روايت كردهاند، «محمود» را نام فيل در نظر گرفتهاند. ۱ امّا اين احتمال نيز وجود دارد كه اين عبارت براى مخاطب قرار دادن كسانى استفاده شده كه «كار اشتباه انجام نمىدهند.»
* ص 246، همان باب، ح 29، ذيل حديث:
اين بيتى است از يك قصيده كه (ترجمه) بيت بعد از آن به اين شرح است:
و عشق را به بشر ارزانى داشت، هيچ كس جز خداوند در عشق بهتر نيست.
۲
* ص 246، همان باب، ح 30، ذيل حديث:
اين دو بيت از يك قصيده طولانى ابوطالب است كه نسبت آن به حضرتش قطعى است. اين بيتها، از منابع مختلف در اين قصيده نقل شده است. ۳
در مورد دومين بيت، ابنهشام روايت كرده است كه «از شخص موثّقى شنيدم كه مردم مدينه از خشكسالى سختى، رنج مىبردند. نزد پيامبر صلى اللَّه عليه و آله رفتند و شكايت كردند. پيامبر كه اوضاع را مشاهده كرد، بالاى منبر رفت و دعاى باران خواند. به محض اينكه از منبر پايين آمد، چنان بارانى باريدن گرفت كه مردمى كه اطراف مدينه ساكن بودند، نزد پيامبر شكايت كردند و گفتند: همه زندگى ما را آب فرا گرفته است. پيامبر صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: «اى خدا! با نعمات خود ما را حمايت كن و آنها را به زيان ما قرار مده.» ابرهاى بارانزا از فراز مدينه عبور كردند و مانند تاجى مدينه را در برگرفتند. پيامبر صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: «اگر ابوطالب چنين روزى را مىديد، غرق لذّت
1.بنگريد به تاج العروس، ج ۲، ص ۳۴۰
2.بنگريد به: زندگانى محمّد، ابنهشام، ج ۱، ص ۳۷۷-۳۷۸؛ زندگانى محمّد، ص ۱۶۰
3.بنگريد: ابنهشام، ج ۱، ص ۲۹۵ و ۲۹۹؛ زندگانى محمّد، ص ۱۲۴ و ۱۲۷