معيار توثيق و تضعيف نزد رجاليون عامّه‏ - صفحه 15

ايرادى در سند نيافته، ليكن نوشته است: «بل منكر»!
در امثال اين موارد، كلام آن دانشمند منصف، احمدبن محمّدبن صديق مغربى (م 1380) تداعى مى‏شود كه درباره ذهبى در تضعيف بى‏دليل سند حديث «أنا مدينة العلم و عليّ بابها» مى‏نويسد: «ذهبى ايراد و خدشه‏اى در سند نديده، در عين حال، گويد منكر است؛ و منكر بودن در نظر ذهبى، همان فضيلت بودن براى حضرت على‏بن ابى‏طالب عليه السلام است.» ۱
ج) ذهبى در ميزان الاعتدال ۲ به هنگام نقل حديث «أنا مدينة العلم و عليّ بابها» - كه از نظر سند ثابت و محكم بوده و فوق تواتر بودن آن از مسلّمات است - مى‏نويسد: «هذا موضوع»!
مرحوم علامه ميرحامد حسين، دو مجلد از كتاب ارزنده خويش، عبقات الانوار را به اين حديث شريف اختصاص داده است. يك مجلّد درباره اثبات و صحّت سند آن از نظر رجال خود اهل سنّت و مجلّد ديگر درباره دلالت و محتواى آن.۳
مرحوم علّامه امينى نيز در جلد سوم الغدير، احاديثى را كه در معنى و مضمون حديث مدينة العلم است، در صفحه 95 تا 98 ضمن احاديث متعدّدى آورده و در مجلّد ششم از آن كتاب ارزنده، به 143 نفر از بزرگان قوم كه اين حديث شريف را در تأليفاتشان درج نموده‏اند، اشاره كرده است؛ با اين وصف كه عده‏اى از علماى عامّه (حدود بيست نفر) به صحّت سند نيز حكم نموده‏اند. ۴
جالب توجّه اينكه عدّه‏اى از علماى عامّه اين حديث را از ترمذى و جامع الاصول نقل نموده‏اند؛ ولى متأسّفانه، اين حديث از اين دو كتاب، حذف شده است ابن حجر از علماى عامه در الصواعق المحرقه، ص 122 و شمار ديگرى از علماى اهل تسنّن اين حديث شريف را از ترمذى نقل كرده‏اند؛ بعضى از اين افراد در مقام

1.قمارى، ص ۳۴

2.ذهبى، ج ۱، ص ۴۱۵، رقم ۱۵۲۵

3.در تلخيص عبقات مجلد ۱۰ تا ۱۲ (نفحات الازهار) اختصاص به اين حديث شريف دارد.

4.امينى، ج ۶، ص ۷۹-۷۸

صفحه از 28