نگاهى به تاريخ قرآن‏ - صفحه 24

اعطايى عثمان را به بيت‏المال برگردانند. در اين‏باره در يكى از خطبه‏هاى آن حضرت در نهج‏البلاغه آمده است: «به خدا سوگند، بيت‏المالِ تاراج‏شده را هر كجا كه بيابم به صاحبان اصلى آن بازمى‏گردانم، گرچه با آن ازدواج كرده و يا كنيزانى را با آن خريدارى كرده باشند.» اين شيوه و روش على عليه السلام درباره اموال بيت‏المال و ثروت‏هاى عمومى بوده است؛ پس اگر به فرض در قرآن مجيد، تحريفى به دست عثمان صورت گرفته بود، آن حضرت چه عكس‏العملى از خود نشان مى‏داد؟ قطعاً همين روش و شدت‏عمل را پيش مى‏گرفت و قرآن را به حالت اولش برمى‏گرداند. بنابراين، امضا و سكوت آن حضرت درباره همان قرآنى كه در زمانش ميان مسلمانان رواج داشت، دليل بر آن است كه تحريفى در آن واقع نشده است. ۱
حمايت بى‏درنگى كه [ حضرت‏] على عليه السلام از اقدام عثمان به عمل آورد، دقيقاً متوجّه اين‏قبيل اعتراضات از سوى شيعه است. شورشيان مخالف عثمان، در ميان اعتراضات خود، خشم از او به خاطر فرمان به محو مصاحف را برشمرده، شورش خود را توجيه مى‏كردند ۲. به‏علاوه، به‏طور منطقى استدلال شده است كه [ حضرت‏] على عليه السلام جانشين عثمان گرديد و اگر او چيزى را درباره متن قرآن كتمان كرده بود، آن [ حضرت‏] [ در هنگام خلافتش ]به‏راحتى مى‏توانست آن‏چه را كه به‏نظر وى مجموعه آيات معتبر است، به‏جاى خود برگرداند ۳.
احاديث بينابينى هم وجود دارند كه دو عقيده مقابله متون موجود و جمع‏آورى آنها را يك‏جا در خود آورده‏اند. مُصْعَب‏بن سَعْد نقل مى‏كند: عثمان خطاب به مردم گفت:
«اكنون سيزده سال از زمانى كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله شما را وداع كرده مى‏گذرد و شما در مورد قرآن، يك‏پارچه نيستيد. درباره قرائت ابىّ و قرائت عبداللَّه، سخن مى‏گوييد و حتى برخى مى‏گويند، سوگند به خداوند، قرائت من درست است و قرائت شما،

1.خويى، البيان، ص ۲۳۷ - ۲۳۸ - مترجم.

2.ابن ابى‏داود، كتاب‏المصاحف، ص ۳۶

3.مبانى، ص‏۷۸

صفحه از 53