جمعآورى شد نيز مفقود شده بود يا پس از آن گم شد؟
2. در تاريخ اسلام از خزيمةبن ثابت بهعنوان جامع و حافظ قرآن ياد نشده است؛ كدام ويژگى در وى باعث شده بود آيه مفقوده نزد وى باشد؟
3. آيا كسانى كه در زمان رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله بهعنوان جامع قرآن معروف بودند يا كسانى كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله دستور داده بود مسلمانان قرآن را از آنها اخذ كنند و يا قاريانى كه در جنگهاى رده و يا فتوحات شركت داشتند، هيچكدام از آن آيه قرآن اطلاع نداشتند؟ آيا صحيح است كه آيهاى از قرآن طى پانزده سال پس از رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله گم شده و پس از اين مدت طولانى پيدا شود؟
4. اگر قرآنى كه در عهد ابوبكر توسط زيدبن ثابت جمعآورى شده بود، كامل بود و با توجه به اين كه هنگام جمعآورى قرآن در زمان عثمان از همين قرآن استفاده كردند، چگونه باز آيهاى از سوره احزاب گم شد تا اين كه سرانجام آن را نزد خزيمةبن ثابت يافتند؟ ۱
طبرى تنها نام دو تن از اعضاى انجمن عثمان يعنى، زيد و اَبانبن سعيدبن عاص را ذكر مىكند ۲. امّا بنا بر نظر ناقدان اسناد، ابان پيش از خلافت عثمان در زمان خلافت عمر از دنيا رفته بود. حذيفه، در دسته ديگرى از احاديث، از اختلافات متنى، نهتنها بين عراق و شام، بلكه بين گروههاى رقيب عراقى سخن به ميان مىآورد؛ چنانكه در روايات آمده است:
«در مسجد نشسته بوديم و عبداللَّه [ بن مسعود] مشغول تلاوت قرآن بود. در اين هنگام حذيفه در آمد و گفت: «قرائت ابنأُمّ عبد! (يعنى عبداللَّه) قرائت ابوموسى! سوگند به خداوند اگر به اميرمؤمنان دست يابم، هرآينه او را به ايجاد قرائتى واحد براى قرآن، سفارش خواهم كرد!» عبداللَّه [ بن مسعود] از اين سخن سخت برآشفت و با تندى با حذيفه سخن گفت و حذيفه خاموش گشت ۳.
1.عسكرى، القرآنالكريم، ج ۲، ص ۸۹ - مترجم.
2.طبرى، جامعالبيان، ج ۱، ص ۶۰
3.ابن ابىداود، كتابالمصاحف، ص۱۳