اخبار ذرّ مى‏نويسد:
ردّ اين‏ها [يعنى اخبار آيه ذرّ] - بعد از اخذ از كتب معتبره و فوقِ حدِّ تظافر مِن حيث السند - بسيار مشكل است. بلى، مِن حيث الدلالة مى‏توان گفت از متشابهات اخبار است....
خلاصه آنچه به نظر مى‏رسد، اين است كه خداوند تبارك و تعالى، ارواح بندگان را قبل از اجساد آفريد.... و اين ارواح در عوالمى سير دارند كه يكى در همين عالم، تعلّق به اجساد گرفته و مناط تكليف و ثواب و عقاب در اين عالم است، و يكى به عالم مثال كه صور برزخيّه و قالب مثالى صورت بدون ماده... و مِن جمله از اين عوالم، عالم ذرّ است كه خداوند، تمام ذريّه آدم را تا روز قيامت، در صلب حضرت آدم قرار داد، آن هم نه به نحو عرضى، تا مورد بعض اشكالات و خلاف ظاهر آيه باشد، بلكه به نحو طولى؛ مثلاً جناب عالى در صلب پدر و او در صلب جدّ و هكذا. پس به يك معنا همه در صلب آدم و به يك معنا هر يك در صلب پدر بلاواسطه خود. و مى‏توان همه را ذرّيّه آدم گفت و نسبت مفرد داد... و مى‏توان هر يك را ذريّه ديگرى گفت و نسبت جمع داد... به اين بيان بسيارى از اشكالات كه كرده‏اند حلّ مى‏شود.
و مطلب ديگر آن كه خداوند قادر متعال، پس از اخراج اين ذريّات ارواح را كه از مجرّدات بودند، هر يك را تعلّق به يكى از اين ذرارى داد كه اين اوّلين تعلّق ارواح بود و اينها داراى عقل و شعور و ادراك شدند، چنانچه قبل از تعلّق در همان عالم ارواح، داراى عقل و شعور و ادراك بودند. بنابر اين قابل خطاب و سؤال و جواب شدند.
و اشكال به اينكه: «اگر چنين بود، بايد اقلاً بعض آنها متذكّر آن عالم باشند، نه به كلّى غافل شوند»، اين هم مرفوع است به نقض به عالم ارواح كه جنود مجنّدة بودند و تآلف و تناكر داشتند و در اين عالم، احدى خبر از آن عالم ندارد و خداوند به توسط انبياء و اوصياء خبر داده. ^۱