الف - براءبن عازب:
بخارى از علاءبن مسيب از پدرش روايت كرده كه گفت: براءبن عازب را - كه خداوند از او و پدرش خشنود باد - ديدم. به او گفتم: خوشا به حالت! همدم پيامبر صلى اللَّه عليه و آله شدى و با او زير درخت، بيعت نمودى (بيعت رضوان)! گفت: پسر برادرم! تو نمىدانى كه بعد از او، ما چه بدعتهايى پديد آورديم. ۱
براءبن عازب از بزرگان و پيشگامان صحابه است و در شمار نخستين كسانى است كه با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله زير درخت بيعت كرده است. با اين همه، بر ضد خودش و ديگر صحابه شهادت مىدهد كه بعد از وفات پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بدعت گذاشتهاند.
ب - ابوسعيد خدرى:
ابنحجر به اسناد خود، از علاءبن مُسيب از پدرش از ابوسعيد روايت كرده كه به او گفتيم: ديدار رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله و همدمى با او گوارايت باد! گفت: تو چه مىدانى كه ما بعد از او چه بدعتهايى گذاشتهايم. ۲
همچنين در الكامل، عبداللَّهبن عدى، ج 3، ص 63، شرح حال خلفبن خليفة آمده كه او گفت: «مسلّماً اين گواهى مهمّ، از صحابىاى بزرگ است كه دست كم با خودش و مردم به صراحت سخن مىگفت.
ج - عايشه امالمؤمنين:
عايشه نيز قبل از مرگش اين چنين اعتراف كرده است كه بعد از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله بدعت گذاشته است، چنانكه حاكم نيشابورى از قيسبن ابىحازم روايت كرده كه عايشه - در حالى كه با خودش نجوا مىكرد كه همراه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله و ابوبكر در خانهاش دفن شود - گفت: امّا من بعد از رحلت رسول خدا بدعت آوردم، پس مرا با همسران پيامبر دفن كنيد. بدين لحاظ در بقيع دفن شد. (حاكم گويد:) اين حديث به
1.صحيح بخارى، ج ۵، ص ۶۵ (۷۹۰ رقم ۴۱۷۰) ؛ كتاب المغازى، باب غزوة الحديبية ؛ مقدمة فتح البارى، ابنحجر، ۴۳۳
2.الاصابة: ج ۳، ص ۶۷ ؛ و با اختلاف مختصر در الفاظ: تاريخ مدينة دمشق: ج ۲۰، ص ۳۹۱ دو روايت