خاص كه از ساير موجودات ممتاز است. يعنى همه موجودات در آنجا وجود جمعى و اجمالى و به هم پيوسته دارند، نه وجود تفصيلىِ ممتاز و جدا از يكديگر. در نتيجه، سخن گفتن با آنها هم يا بايد تقديرى باشد يا به لسان عقل و نفس.
وى در جاى ديگر، تصريح مى‏كند كه ذرّيّه حضرت آدم عليه السلام نه فقط فرزندان تناسلى او بلكه همه موجودات هستند و مى‏نويسد:
و إن قلت: هنا ضمير راجع إلى ذرّيّة آدم لا إلى الموجودات مطلقاً؛ قلنا: هذا صحيح، إنّه ضمير إلى ذريّة آدم؛ لكن آدم يشمل الإنسان الكبير و الصغير. و هذا ضمير إلى آدم الكبير الذي هو العالم و ما فيه من الموجودات، لأنّ الكلّ ذريّة له كما أشار إليه الحق في قوله: «يا أَ يُّها النّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَبَثَّ مِنْهُما رِجالاً كَثِيراً وَ نِساءاً» (نساء (۴)/۱) و المراد بالرجال و النساء الذكورة والأنوثة الحاصلة في كلّ موجود من الموجودات العلويّة والسفليّة، المشار إليه في قوله: «وَمِنْ كُلِّ شَي‏ءٍ خَلَقْنا زَوْجَيْن» (ذاريات (۵۱)/۴۹) أي الإناث والذكور. (2: ج 3، ص 159)
اگر كسى اشكال كند كه در آيه شريفه، مرجع ضمير، ذرّيّه حضرت آدم عليه السلام است نه همه موجودات، در جواب مى‏گوييم: درست است كه مرجع ضمير ذرّيّه آدم است، امّا آدم شامل انسان كبير و انسان صغير است و مرجع اين ضمير، آدم كبير است كه عبارت است از عالم و موجودات آن. زيرا همه ذرّيّه آدم كبير هستند. خداى تعالى هم به اين امر اشاره مى‏كند و مى‏فرمايد: «اى مردم، از پروردگارتان پروا كنيد كه شما را از يك شخص آفريده است. و همسرش را از او آفريده و از آن دو، مردان زياد و زنان پراكنده است». منظور از مردان و زنان، مؤنّث و مذكّر است كه در همه موجودات علوى و سفلى وجود دارد. خداى تعالى بدان اشاره كرده مى‏فرمايد: «و از هر چيزى دو جفت خلق كرديم». يعنى مؤنّث و مذكّر آفريديم.
در روايات اهل بيت عليهم السلام، عقل، اوّلين مخلوق شمرده شده است؛ ولى آنچه در