بيان سيّد محسن امين‏

سيّد محسن امين، صاحب كتاب اعيان الشيعه، ذيل نام حضرت زينب(س) درباره مكان قبر آن حضرت بحثى دارد. ايشان مى‏نويسد: در قريه‏اى به نام راويه، حدود يك فرسخ از شهر دمشق، مقبره‏اى وجود دارد كه به نام قبر الست معروف است. در روى اين قبر صخره‏اى ديده مى‏شود كه بر آن نوشته شده است: «هذا قبر سيّدة زينب مكنّى به أمّ‏كلثوم.» (7: ج 7، ص 136) تاريخى بر آن ذكر نشده و خطّ نوشته شده به گونه‏اى است كه دلالت بر قرن ششم هجرى دارد. با وجود تفحّص و تتبّع چيز بيشترى نيافتم كه مورّخين به آن اشاره كرده باشند؛ جز ابن‏جبير در سفرنامه‏اش و ياقوت حموى در معجمش و ابن‏عساكر در كتاب تاريخ دمشق كه قدمت اين سخنان به قرنهاى اوّل هجرى نمى‏رسد؛ بلكه سابقه آن به اوايل قرن هفتم درباره دمشق برمى‏گردد. ابن‏جبير در اوايل قرن هفتم سفر كرده و سفرنامه را نوشته و گفته است: از مشاهد اهل بيت - رضي‏اللَّه عنهم - مشهد امّ‏كلثوم ابنة علىّ‏بن ابى‏طالب - رضى‏اللَّه عنهما - است. به او زينب صغرى گفته مى‏شود كه كنيه‏اش امّ‏كلثوم است. مشهد او مورد احترام است و در فاصله يك فرسخى دمشق، در سرزمينى به نام راويه، قرار دارد و بر آن قبر مسجد بزرگى بنا گرديده است. خارج خانه‏ها و وقفهايى متعلّق به اوست. مردم اين منطقه آن را قبر الست امّ‏كلثوم مى‏شناسند. ما نزد آن قبر رفتيم و تبرّك جستيم. (همان)
ياقوت (م 626) در معجم‏البلدان مى‏نويسد: «راوية بلفظ راوية الماء قرية من غوطة دمشق بها قبر أمّ‏كلثوم.» (نك: 8؛ 9: حرف راء) ابن‏عساكر - كه در اوايل قرن پنجم مى‏زيسته - آنجا كه درباره مساجد دمشق مى‏نويسد، آورده است: مسجد راوية مسجدى بر قبر امّ‏كلثوم است و البتّه اين امّ‏كلثوم دختر رسول خدا صلى اللَّه عليه وآله - كه همسر عثمان بود - نيست. امّ‏كلثوم دخت پيامبر صلى اللَّه عليه وآله در زمان حيات رسول خدا صلى اللَّه عليه وآله رحلت كرد و در مدينه مدفون شد. نيز اين امّ‏كلثوم، امّ‏كلثوم دختر على عليه السلام و فاطمه عليها السلام كه به ازدواج عمربن خطّاب درآمد نيز نيست؛ زيرا او و پسرش زيدبن عمر در مدينه در