فرهنگ نامه تقوا، فرهنگ نامه خوف و رجا، فرهنگ نامه سخن و سکوت و فرهنگ نامه یتیم نوازی،از مدخل‌های دانش‌نامه قرآن و حدیث، منتشر شد.
این کتاب‌ها، ۴ مدخل از مدخل های دانشنامۀ قرآن و حدیث‌اند که با توجّه به نیاز جامعۀ مخاطب، به صورت جداگانه منتشر شده‌اند.
▽فرهنگ نامه تقوا
▽فرهنگ نامه خوف و رجا
▽فرهنگ نامه سخن و سکوت
▽فرهنگ نامه یتیم نوازی
در فرهنگ اسلامی، تقوا به خصیصۀ پایش و مواظبت و مراقبت و حفظ نفس آدمی گفته می شود که به صورت پایبندی به انجام رفتارهای شایسته و نیز دوری و اجتناب از رفتارهای ناشایست بروز می کند.
توصیه به تقوا، در جای جای قرآن چنان دامنگستر است که در بیش از شصت آیه، به صراحت به این کلمه اشاره دارد.
پر بسامد بودن واژگان هم خانوادۀ تقوا (با بیش از ۲۵۰ بار کاربرد قرآنی) و فراوانی آنها در جای جای منابع حدیثی و بویژه کتاب شریف نهج البلاغه، بیانگر اهمّیت وصف ناپذیر رعایت آن در سرنوشت هر انسانی است.
در کتاب فرهنگ نامۀ تقوا ضمن جمع آوری و ارائۀ بایسته ها و شایسته های این صفت ارزشمند به منظور نهادینه سازی آن در عموم افراد، کوشیده است از منظر آموزه های قرآن و حدیث، زوایای نظری و عملی تقوا را بازخوانی کند.
◱ کتاب حاضر در شش فصل سامان یافته است :
فصل اول: شناخت تقوا
فصل دوم:سفارش به تقوا
فصل سوم:پایه های تقوا
فصل چهارم:بی تقوایی
فصل پنجم:آثار تقوا
فصل ششم:برترین چهره های تقوا
کتاب "فرهنگ نامه تقوا" تألیفآیت الله ری محمدی شهریومرتضی خوش نصیب، به زبان فارسی در قطع رقعی و ۲۸۴ صفحه، سال ۱۴۰۲ با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖
خوف و رجا به معنای ترس و امید، اصطلاحی پربسامد در فرهنگ اسلامی است که ناظر به احساس عقلانی انسان خداباور نسبت به آیندۀ خویش است.
برخی افراد، گروه ها و فرقه ها، با استفاده از معیارهای دوگانه و با استناد به دسته ای از آیات و روایات و غفلت از دستۀ دیگر، خوف یا رجا را فزونی بخشیده و کفۀ دیگر آن را کاهش می دهند. در حالی که توصیۀ قرآن و سنّت، دارا بودن احساس میانه ای است که در بر دارندۀ هم‌زمان و متوازن بیم و امید است. لذا پیداست که فزونی یا کاستی نامتعادل هر یک از این دو، آثار زیانبار فراوانی را به دنبال می آورد.
کتاب فرهنگنامۀ "خوف و رجا" با جمع آوری و ارائه منضبط آیات قرآن و روایات پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله و سلم و خاندان رسالت علیهم السلام کوشیده است مفهوم "بیم و امید"، خاستگاه ها، جلوه ها و پیامدها و پاره ای مباحث مرتبط با دو مفهوم یاد شده را از منظر آموزه های قرآن و حدیث و از رهگذر دو کلید واژه نام آشنای "خوف و رجا" بنمایاند.
◱ کتاب حاضر در سه بخش و بیست و نُه فصل سامان یافته است:
بخش اول: ترس
فصل اول: تفسیر «ترس از خدا»، فصل دوم: ارزش خداترسی، فصل سوم: تشویق به خداترسی، فصل چهارم: عوامل خداترسی، فصل پنجم: جلوه های خداترسی
فصل ششم: ادب خداترسی، فصل هفتم: آثار خداترسی، فصل هشتم: خداترسی همه آفریدگان، فصل نهم: آنان که از ترس ایمن اند
فصل دهم: نکوهش نترسیدن از خدا، فصل یازدهم: موانع خداترسی، فصل دوازدهم: تشویق به نترسیدن از غیر خدا، فصل سیزدهم: مواردی از ترس ناشایست
فصل چهاردهم: عوامل ترس از غیر خدا، فصل پانزدهم: موانع ترس از غیر خدا، فصل شانزدهم: رفتارهای شایسته هنگام ترس از غیر خدا
بخش دوم: امید
فصل اول: فضیلت امید به خدا، فصل دوم: فقط به خدا امید داشتن، فصل سوم: نکوهش ناامید بودن و ناامید کردن از خدا
فصل چهارم: پرهیز از امید توخالی، فصل پنجم: عوامل امیدآفرین، فصل ششم: پیامدهای امید، فصل هفتم: جلوه های امید به خدا
فصل هشتم: گشوده شدن غیر منتظره پنجره امید، فصل نهم: امیدبخش ترین آیه ها، فصل دهم: تشویق به دل نیستن به غیر خدا
فصل یازدهم: نکوهش ناامید کردن کسی که به خیر تو امیدوار است
بخش سوم:ترس و امید
فصل اول: بایسته های بیمناکی و امیدواری، فصل دوم: برکات تعادل میان ترس و امید
کتاب "فرهنگ نامه خوف و رجا" تألیف آیت الله ری شهری و مرتضی خوش نصیب، به زبان فارسی در قطع رقعی و ۲۸۷ صفحه، سال ۱۴۰۲ با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖
توان گفتار پس از خرد ورزی، دومین امتیاز آدمی بر دیگر آفریدگان است. لذا این توان آنگاه ارزش والای خود را می نمایاند که سخنی شایسته به گونه ای بایسته بر زبان آید.
طبق منابع معرفتی دین، سخن خوب گفتن و خوب سخن گفتن و در غیر آن، دم فرو بستن و سکوت آگاهانه، ضامن سلامت دین و دنیای آدمی است و تأثیری فراوان در چگونگی زندگی انسان و فرجام او دارند.
کتاب پیش رو کوشیده است از منظر آموزه های قرآن و حدیث، جلوه های پیدا و پنهان دو هنر سخن و سکوت را تؤامان با عنوان فرهنگ نامه ارائه نماید.
◱ عناوین بخش‌های کتاب :
بخش اول: سخن
فصل اول: ویژگی های زبان، فصل دوم: جایگاه سخن، فصل سوم: مراقبت از زبان، فصل چهارم: آسیب های زبان
فصل پنجم: انواع سخن، فصل ششم: آرایه های سخن، فصل هفتم: امیران سخن، فصل هشتم: سخنان فراگیر و کامل
بخش دوم:سکوت
فصل اول: فضیلت های سکوت، فصل دوم: تشویق به سکوت طولانی، فصل سوم: ادب سکوت، فصل چهارم: آثار سکوت
فصل پنجم: عوامل سکوت، فصل ششم: آن جا که سکوت بسیار، زیبنده است، فصل هفتم: آن جا که سکوت، زیبنده نیست
کتاب "فرهنگ نامه سخن و سکوت" تألیف آیت الله ری شهری و مرتضی خوش نصیب، به زبان فارسی در قطع رقعی و ۲۶۴ صفحه، سال ۱۴۰۲ با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖⁖
اگر چه «یتیم» در لغت و اصطلاح، به کودکی گفته می شود که پدر خود را از دست داده است، ولی از منظر اجتماعی و عاطفی، کودکی که پدر، مادر یا هر دوی آنها را از دست داده یا به هر دلیل، ارتباطش با آنها قطع شده است، نیازمند همدردی، همدلی و توجّه بیشتر، دقیق‌تر و ظریف‌تر است، تا جای خالی سرپرست و مربّی او به گونه ای شایسته پر شود.
در سده های گذشته، عموماً مردم به صورت خودجوش، سرپرستی یتیمان را عهده دار می‌شدند و کارهای آنان را سامان می دادند. این سبک - که امروزه نیز هنوز بخشی از ضایعۀ اجتماعی مورد بحث را پوشش می دهد - ، مزایا و کاستی‌هایی دارد که برخی از آنها در شیوه های نوین، جبران شده است.
در این میان، آشنایی با آموزه های وحیانی، برگرفته از قرآن و احادیث و سیرۀ معصومان علیهم السلام که نحوه مواجهه با یتیمان را از جوانب مختلف، به زیبایی تبیین کرده اند، راه‌گشا خواهد بود؛
در یک نگاه می توان گفت: این آموزه ها فراتر از زمان، مکان، مذهب، دین و فرهنگِ یتیم و سرپرست و در یک کلمه، مطابق با فطرت انسانی بیان شده اند.
کتاب فرهنگ نامۀ یتیم‌نوازی ضمنجمع آوری و ارائۀ آیات و روایات مرتبط با این موضوع، تلاش دارد تا اهمیت و چگونگی مددرسانی در قالب: تربیت شایسته، مهرورزی، تأمین مالی و دیگر جلوه های یتیم نوازی را از منظر قرآن و حدیث تبیین نماید.
◱ کتاب حاضر در پنج فصل سامان یافته است :
فصل اول: دوره یتیمی
فصل دوم: رفتارهای شایسته با یتیم
فصل سوم: رفتارهای ناروا با یتیم
فصل چهارم: نکوهش به ناحق خوردن مال یتیم
فصل پنجم: برکات رعایت حال یتیم
کتاب "فرهنگ نامه یتیم نوازی" تألیف آیت الله ری شهری و مرتضی خوش نصیب، به زبان فارسی در قطع رقعی و در ۱۰۸ صفحه در سال ۱۴۰۲ با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
