دعا پيوند انسان با خدا

محمد بيابانى اسكويى ^۱

چكيده : نگارنده در اين گفتار، دعا را از نظر بعضى دانشمندان لغت، آيه‏الله ميرزا مهدى اصفهانى و آيه‏الله ميرزا محمدباقر ملكى ميانجى معنا كرده است. سپس به اهميت دعا از ديدگاه قرآن و روايات اشاره مى‏كند، كه وسيله تقرب به درگاه خدا و يادآورى انسان به فقر و نيازمندى ذاتى او است. ارتباط دعا با گرفتارى‏ها و شدايد، و پيوند دعا با بَداء ـ كه يكى از مهم‏ترين آموزه‏هاى توحيد در قرآن و بيان ائمه اطهار عليهم ‏السلام است ـ نيز مورد بحث قرار مى‏گيرد.

كليد واژه‏ها: دعا / توحيد / انسان، فقر ذاتى / دشوارى‏ها / بداء / اصفهانى، ميرزا مهدى / ملكى ميانجى، محمد باقر.

معنا و مفهوم دعا

دعا در لغت عرب به معناى خواندن و ندا كردن است.
دعا فلانا صاح به وناداه. دعا اللّه رجا منه الخير. ^۲
فلانى را خواند يعنى به او بانگ زد و ندايش كرد. و خدا را خواند يعنى از او اميد خير برد.
عوامل و انگيزه‏هاى دعا و خواندن متفاوت است. و براى بيان اين تفاوتها از حروف جرّهاى مختلف در زبان عربى استفاده مى‏شود. گفته مى‏شود:
دعا لفلان يعنى براى او طلب خير كرد. و دعا على فلان يعنى طلب شرّ براى او كرد.