تبیین مفاهیم کلیدی سوره بر پایۀ تحلیل مبتنی بر پیکره (بررسی موردی سورۀ شوری)

نشریه : پژوهش‌های قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : جلال الدین غراب
پديدآورنده : محمد جواد نجفی

چکیده :

تبیین مفاهیم کلیدی سوره به منظور نشان­دادن انسجام معنایی آن یک امر اساسی و در عین حال چالش‌­برانگیز است. غالب مفسرین برای این منظور از روش­های کیفی استفاده می­کنند که می­تواند از گرایش­های نظری و ذهنیت فردی متأثر گردد. تحلیل مبتنی بر پیکره با روش­های کمّی و آماری می­تواند به‌­طور نسبی ادلّۀ عینیی مصون از تأثیرات مذکور، در جهت پیشبرد تحلیل کیفی فراهم کند. در این تحقیق با استفاده از تحلیل پیکره، واژه‌­های کلیدی یک سوره را شناسایی کرده و سپس با واکاوی معانی آن­ها و مفاهیم کلیدی مرتبط، الگوی منسجمی از آن­ها ارائه می­دهیم. در این تحقیق با بررسی موردی سورۀ شوری نشان خواهیم داد؛ علاوه بر مفهوم «وحی و رسالت» که توجه مفسرین را به خود معطوف نموده­، سوره در لایه­‌های بالاتر خود به مفاهیم «قدرت و اختیار مطلق» خداوند و «ولی بودن» وی اشاره دارد و مفهوم «وحی و رسالت» در حقیقت از مصادیق تحقّق مفاهیم فوق می­باشد.