نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در پیش نشست کنگره «زیارت، معنویت و اخلاق براساس بیانیه گام دوم انقلاب» ضمن تشریح گامهای رسیدن به تمدن اسلامی، زیارت را از عوامل ایجاد معنویت و تمدن‌سازی اسلامی برشمرد.
پیش نشست کنگره «زیارت، معنویت و اخلاق براساس بیانیه گام دوم انقلاب» به صورت وبینار و با سخنرانی آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، حجت‌الاسلام والمسلمین نواب، نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، حجت‌الاسلام والمسلمین حاج ابوالقاسم دولابی، عضو مجلس خبرگان رهبری، حجت‌الاسلام والمسلمین گنابادی‌نژاد، معاون تبلیغات آستان مقدس رضوی و حجت‌الاسلام والمسلمین عادل، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.
در این وبینار حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، به جایگاه زیارت در مسئله معنویت و اخلاق در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی اشاره و اظهار کرد: زیارت یکی از مؤلفه‌های معنویت است. زیارت ائمه معصومین(ع) در راستای خودسازی است، بیوت نور که مرقدهای مطهر حضرات معصومین(ع) است، در سازندگی انسان‌ها و اشاعه معنویت در جامعه بسیار مؤثر و نقش‌آفرین است.
وی با اشاره به اینکه معتقد است پیشرفت امروز جامعه جهانی تمدن نیست، چون تمدن مدنیت انسانی است نه سیستم‌ها و دستگاه‌ها، گفت: جامعه جهانی از نظر سیستمی پیشرفت‌هایی کرده است. از آنجا که انسان دو بعد حیوانی و انسانی دارد در بعد حیوانی پیشرفت کرده‌اند، اما در بعد انسانی پیشرفت نداشته‌اند. اگر پیشرفت کرده بودند روی گلوی یک فرد بی‌گناه زانو نمی‌گذاشتند، حق کشورهای دیگر را غصب نمی‌کردند، مردم را آواره نمی‌کردند، سلطه و غارت نمی‌کردند؛ اگر در تمدن انسانی و انسانیت پیشرفت کرده بودند، نباید وضعیت جامعه اینطور می‌بود.
حجت‌الاسلام نواب به آیه ۹۷ سوره نحل که می‌فرماید:« مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ؛هر كس از مرد يا زن كار شايسته كند و مؤمن باشد قطعاً او را با زندگى پاكيزهاى حيات [حقيقى] بخشيم و مسلماً به آنان بهتر از آنچه انجام مىدادند پاداش خواهيم داد» نیز اشاره و اظهار کرد: تمدن نوین اسلامی حیات طیبه است، حیات انسانی است نه حیات حیوانی. در حیات طیبه هر کس در جایگاه خود با آنچه که مقدورات انسانی اوست مورد توجه قرار می‌گیرد و کسی حق ندارد حق دیگری را ضایع کند. البته کشور ما هم به سمت و سوی تمدن نوین است اما راه زیادی در پیش دارد.
نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت تصریح کرد: اینکه مقام معظم رهبری بیانیه گام دوم را ایراد فرمودند، به این معنا نیست که این گام نهایی است، بلکه بدین معنااست که گام دوم است؛ یعنی از آن فتنه‌ها و مشکلاتی که دولت‌های ستم‌شاهی ایجاد کردند، یک گام بعد از پیروزی انقلاب انجام گرفته است که در گامهای بعدی تمدن نوین اسلامی تحقق پیدا کند.
برای تمدن‌سازی باید نقش زن و مرد با هم دیده شود
وی به مشکلات موجود در این عرصه نیز اشاره کرد و گفت: دشمنان اجازه نمی‌دهند این تمدن محقق شود، کمااینکه در این سالیان به دنبال مدفون کردن انقلاب اسلامی در همین گام اول بوده‌اند. برای تمدن‌سازی باید نقش زن و مرد با هم دیده شود؛ هنوز هم در برخی جوامع، زن را در مسائل سیاسی و اجتماعی مساوی با مرد به حساب نمی‌آورند؛ آن حق و جایگاهی که اسلام برای زن در نظر گرفته است را در نظر نمی‌گیرند. قرآن می‌فرماید مؤمن و مؤمنه، «مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ» یعنی نقش را برای هم مرد و هم زن به حساب می‌آورد.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب افزود: ائمه معصومین(ع) در ادعیه خود این حیات طیبه را از خداوند متعال درخواست می‌کنند. امام سجاد(ع) می‌فرماید: خدایا مرا از کسانی قرار بده که به حیات طیبه گام گذاشتند و پیش رفتند.
وی با اشاره به آیه ۱۶ سوره جن که می‌فرماید:«وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا؛و اگر [مردم] در راه درست پايدارى ورزند قطعاً آب گوارايى به ایشان نوشانيم» گفت: اگر دستورات اسلام به صورت دقیق عمل شود، گام به گام جامعه را به سمت تمدن مورد نظر پیش می‌برد. وقتی تمدن اسلامی، تمدن رم و ایران باستان را درنوردید، حاکمیت و تمدن جدیدی را در قرون اول ایجاد کرد اما به مرور به خاطر فاصله گرفتن از مسائل دینی، افول کرد. در آیات و روایات مؤیداتی است که انسان را به سمت تمدن اسلامی پیش می‌برد.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب قانون‌مداری را از عوامل رسیدن به تمدن اسلامی برشمرد و گفت: قانون‌مداری بسیار مهم است و در جوامع اسلامی رهبران دینی بیشترین توجه را به قانون دارند. در مسئله کرونا هم وقتی دانشمندان گفتند که باید اینطور مسائل رعایت شود، مقام معظم رهبری تمام موازین و قوانینی که باید انجام شود را در برنامه‌های خود لحاظ کردند؛ قانون‌مداری می‌تواند در جامعه تأثیر شگرفی داشته باشد.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت دومین عامل را پایبندی به اخلاق و معنویات دانست و توضیح داد: معنویات همین زیارت‌هاست. همین برنامه‌های عبادی و اخلاق مدار بودن است، هر کس در چارچوب مسائل اخلاقی عمل کند زمینه‌های شکوفایی تمدن را فراهم کرده است.
وی سومین عامل را تشویق و تکریم دانشمندان بیان کرد و گفت: دانشمند همیشه باید مورد توجه قرار گیرد تا رو به تعالی و پیروزی برود. مرجع تأثیرگذار جامعه دانشمند است و اگر زمانی افراد دیگری به غیر از دانشمندان مطرح شدند و دانشمندان عقب زده شدند، آن جامعه روی صلاح و پیروزی را نخواهد دید.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب چهارمین عامل رسیدن به تمدن اسلامی را افزایش تعامل علمی و کتابخانه‌ای دانست و گفت: کتابخانه بغداد، مراغه و سایر کتابخانه‌‌ها در قرون میانی به آتش کشیده شدند که زمینه افول را ایجاد کرد و دشمن به دنبال این بود که این‌ها را از بین ببرد؛ امروز هم دشمن مستکبر به دنبال ترور دانشمندان است.
وی افزود: یک روز شهید بهشتی، شهید مطهری، شهید مفتح و امروز هم دانشمندان هسته‌ای مانند شهید فخری‌زاده را به شهادت می‌رسانند؛ دشمن به دنبال افول ماست و نمی‌خواهد تمدن نوین اسلامی را شاهد باشد.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ایجاد مدارس و مراکز علمی را از دیگر عوامل رسیدن به تمدن نوین اسلامی دانست و گفت: تعداد دانشمندان، مقالات علمی، تحصیل کردگان، تعداد مراکز و مدارس علمی قبل از انقلاب و امروز را مقایسه کنید؛ در گذشته در برخی استان‌ها دانشگاه نداشتیم اما امروز در تمام کشور اعم از شهرهای مرکز استان و یا شهرستان‌ها، دانشگاه‌های مختلفی وجود دارد.
عوامل افول تمدن
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب در تشریح عوامل شکست یک تمدن، گفت: اگر حاکمیت مستکبر باشد، زمینه افول پیدا می‌کند؛ شما درباره خود امریکا با قدرت کذایی می‌بینید که استکبار امریکا باعث شده است که در جامعه جهانی افول پیدا کند. جهل و خودکامگی هم از دیگر زمینه‌های ضعف است؛ جدایی دین از سیاست که دین برای خود یک راهی برود و سیاست راه دیگری برود هم از عوامل افول و ضعف است.
وی ادامه داد: تأکیدات امام خمینی(ره) درباره وحدت کلمه، وحدت و همبستگی جوامع اسلامی نیز نشان دهنده اهمیت وحدت در تمدن‌سازی است. فساد و تجمل‌گرایی هم که جاهلیت اولی است، یکی از زمینه‌های ضعف و افول یک تمدن است. خداوند در آیات کریمه از تبرج و خودنمایی کردن نکوهش کرده است؛ این موارد زمینه‌‌ساز ایجاد رخنه و شکاف در جامعه می‌شود و به جای فلاح، جامعه را به سمت سقوط راهنمایی می‌کند و پیش می‌برد.
وی هجوم دشمنان و بیگانگان را نیز در ضعف یک تمدن مؤثر ارزیابی کرد و توضیح داد: این هجوم ممکن است دو تأثیر داشته باشد؛ یکی اینکه آن کشوری که مورد تهاجم قرار گرفته است بترسد و وحشت کند و دیگر اینکه خود را پیدا کند و مقاومت کند. نتیجه مقاومت پیروزی است؛ تمام دشمنان در نابود کردن سوریه فعال بودند اما سوری‌ها روحیه خود را نباختند و با راهنمایی‌های رهبر معظم انقلاب سوریه روی پای خود ایستاد و مقاومت کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب افزود: نظام جمهوری اسلامی ایران هم در سال‌های آغازین انقلاب مورد هجوم قرار گرفت، اما حضرت امام(ره) فرمودند دزدی آمده است و سنگی انداخته است و بدین جهت مقاومت کردند.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت تعصبات قومی و گروهی را نیز باعث شکاف و سقوط تمدن دانست و گفت: هر کدام از این موارد می‌تواند یک نظام مقتدر متمدن را دچار هرج و مرج کند؛ یعنی همان چیزی که امروز در امریکا می‌بینید و بین طرفداران ترامپ و دیگران ایجاد شده است.
وی در پایان معنویات را یکی از مؤلفه‌های رسیدن به تمدن دانست و گفت: یکی از نمادهای معنویات، زیارت، حج و عمره است که همگی این موارد زیارت اماکن مقدسه و توجه به خداوند است و موجب رشد معنویات می‌شود.
