روایی‏ها و ناروایی‏های نقل به معنا؛ کاوشی در چند و چون نقل به معنا و نسبتش با تحریف و تغییر کلام

نشریه : فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : طاهره کریمی محلی
پديدآورنده : محمد شریفی
پديدآورنده : سید علی ‌اکبر ربیع‌ نتاج

سال 1398 / شماره پیاپی 93 / صفحه 131 - 157

چکیده :

متون گذشته و کهن، از جمله حدیث، از آنجایی که شفاهی بوده و به صورت مکتوب صادر نشده، و راویان، ای بسا از استعداد و حافظه یکسانی نداشته‏ اند، امکان نقل لفظی و کامل سخنان گویندگانشان، وجود نداشته و نقل به معنا صورت گرفته است. این اتفاق، هر چند بنا به دلایل عقلایی و مأذون بودن از سوی معصوم علیه السلام، پذیرفته است، اما آسیب‏هایی به همراه دارد. این نوشته، کوشیده است، با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاه از منابع کتابخانه ‏ای، گونه‏ های نقل به معنا را با تأکید بر تحریف ‏زایی و تصحیف ‏سازی، شناسایی و معرفی کرده و مواردی زا ارائه دهد و نقد کند. دستاورد این پژوهش، با بررسی چند و چون و چگونگی تغییر نقل حدیث، و با نشان دادن مواردی کلیدی نشان می‏دهد که در صورت دگرگونی بنیادین نقل به معنا، باید در پذیرش آن، جوانب احتیاط علمی را رعایت نمود.

کلیدواژه‌های مقاله :نقل حدیث؛ نقل به معنا؛ آسیب‏شناسی حدیث؛ تصحیف حدیث؛ تحریف حدیث