کشف الظنون عن خیانة المأمون

این کتاب بطلان نظریه ی درگذشت امام رضا(ع) با مرگ طبیعی را نشان می دهد.

برگزیده کتاب سال رضوی در سال ۱۳۹۶ش

طبق دیدگاه مشهور صاحب نظران، مأمون ـ خلیفه عباسی ـ امام رضا(ع) را در سال ۲۰۳ق به شهادت رساند اما برخی مورخان، از جمله صاحب کشف الغمه و نیز سبط ابن جوزی، منکر آن شده و قائلند که امام رضا(ع) با مرگ طبیعی از دنیا رفته است.

مرحوم صدر در این کتاب با بررسی متون کهن و اقوال گوناگون کوشیده است با دفاع از دیدگاه مشهور، نشان دهد مأمون خیانتکار بود که آن امام همام را به شهادت رساند.

محقق این کتاب با استفاده از دو نسخه خطی، این اثر را به شیوه ای مطلوب عرضه کرده است: نسخه ای به خط مؤلف و نسخه ای به خط شاگرد او احمد بن سلمان علی مرعشی حسینی. بر نسخه ی دوم، حاشیه هایی به خط مؤلف نگاشته شده است.

در همین موضوع، کتاب دیگری با عنوان «المأمونیة» به همت عباسقلی رازی نوشته شده و در مجله سفینه شماره ۳۹ چاپ شده است. بعید نیست، این اثر خلاصه ای از همین کتاب کشف الظنون باشد.

عنوان های کشف الظنون، گویای محتوای آن است:

الباب الاول: فی اخبار الله عزوجل بقتله و موضع دفنه

الباب الثانی: اخبار رسول الله(ص) بذلک بطریق العموم و بطریق الخصوص

الباب الثالث: فی اخبار امیرالمؤمنین(ع) و ابی عبدالله الصادق(ع) و ابی الرضا الکاظم(ع) بموت الرضا مسموما بخراسان

الباب الرابع: فی اخبار نفس الرضا(ع) بذلک

الباب الخامس: فی تصریح الرضا(ع) باسم المأمون فی قتله و سمه

الباب السادس: تصریح اصحاب الرضا(ع) و رجال المأمون و خواصه

الباب السابع: فی ذکر شهادته و سمه فی زیاراته المأثورة عن ابنه ابی جعفر الجواد و من بعده من الائمة(ع)

الباب الثامن: فی نص علماء التاریخ و الأخبار علی سم المأمون للرضا(ع) و قتله بذلک

الباب التاسع: فی نص العلماء علی کید المأمون و تصنعه بعقد ولایة العهد للرضا و کشف حقیقة مکیدته

الباب العاشر: فی ذکر کلام من لم یصحح سم المأمون للرضا(ع) و الجواب عن شبهته فی ذلک

در پایان، فهرست های آیات، احادیث، اسماء معصومین، اعلام، کتاب ها، اماکن، اشعار و مصادر تحقیق، استفاده از کتاب را آسان کرده است.