ضوء الشهاب فی شرح الشهاب

شرح 898 حدیث پیامبر اکرم(ص) که در شهاب الاخبار آمده است.

شهاب الأخبار، تألیف قاضی قضاعی مغربی (م ۴۵۴ه‍ . ق) در بر دارنده ی احادیث رسول گرامی اسلام(ص) است که در آن تقریبا تمامی تعالیم اساسی مورد نیاز متدینان گرد آمده است و مباحث اعتقادی، فروع دین، اخلاقی و اجتماعی را در خود جای داده و در پایان، دعاهایی از آن حضرت گرد آمده است.

مؤلّف، در گزینش و گردآوری سخنان پیامبر(ص)، اسناد احادیث را حذف و به بلاغت کلام اکتفا کرده است و سپس بر اساس تقارب الفاظ و تناسب معانی، به تبویب احادیث پرداخته است. این کتاب، فارغ از شیعه یا سنّی بودن گردآورنده آن، از همان آغاز توجّه عالمان را به خود جلب کرده است و حدیث پژوهان شیعه و اهل سنّت با دیده عنایت به آن نگریسته اند.

نظر به اهمیت کتاب، تاکنون شرح هایی بر آن نگاشته شده است. از جمله ی این شروح، کتاب ضوء الشهاب فی شرح الشهاب نوشته ی سید ضیاءالدین حسینی راوندی است.

شارح تحت «قوله» فقراتی از احادیث را که در شهاب الاخبار آمده نقل و در ذیل آنها، بدون ذکر مطالب حاشیه ای و بدون قلمفرسایی ملال آور، به منظور شرح، حتی الامکان به موارد زیر پرداخته است:

توضیح واژه ها،

بررسی ادبی حدیث،

بیان سبب و زمینه ی صدور،

متن کامل حدیث،

راوی،

نقل روایات مشابه به منظور تبیین بیشتر،

فایده ی حدیث.

بنا به شماره گذاری مصحح، تعداد فقراتی که شرح شده ۸۹۸ مورد است.

پایان بخش کتاب، فهرست های متعدد است: آیات، اعلام، جماعات و قبایل، بلدان و اماکن، اشعار، ازمنه و ایام، ادیان و فرق و مذاهب، لغت های توضیح داده شده در حاشیه، منابع، فهرست تفصیلی.

این تحقیق بر اساس دو نسخه صورت گرفته: نسخه ی موجود در دار صدام که در سال ۶۲۵ کتابت شده و دیگری نسخه ی موجود در کتابخانه ی مصطفی عاطف افندی در استانبول ترکیه است که کتابت آن به سال ۷۶۲ باز می گردد.