حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا جباریدر پیشنشست همایش آسیبشناسی مطالعات تاریخ و سیره اهلبیت(ع) : علم کلام در رفع تناقض روایات سیره اهلبیت(ع) نقش مهمی دارد و میتواند به دفاع مستحکم از اهلبیت(ع) کمک کند.
به گزارش ایکنا،حجتالاسلام و المسلمین محمدرضا جباری، عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) امروز دهم مهر ماه در پیشنشست همایش آسیبشناسی مطالعات تاریخ و سیره اهلبیت(ع) در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سخنانی با عنوان نقش مبانی کلامی در آسیبزدائی از سیره اهلبیت(ع) گفت:
در اینکه چگونه باید به مواجهه آسیبهای سیره برویم، اختلاف نظر و سلیقه میان عالمان وجود دارد.
در مورد معصومین مبانی کلامی پذیرفته شده قطعی را داریم که از جمله عصمت و درجات علمی معصومین است؛ در این مبانی اگر مواجه با گزارشاتی شدیم که منافات با عصمت دارد و ناچار هستیم که مبانی کلامی را مسلط کنیم بنابراین آشنایی با مبانی کلامی اهمیت زیادی در مطالعات سیره مییابد و کلامیون در دفاع از ساحت اهلبیت موفق تر هستند.وی افزود: گزارشات موهن، باطل و غیرقابل قبولی در مور پیامبر و اهلبیت(ع) وجود دارد که به علت حوادث سیاسی و اجتماعی و عقیدتی رخ داده است؛ البته کسانی که دغدغه یافتن حقیقت داشتهاند، گاهی عمری صرف کرده تا حتی بطلان یک گزارش محرف سرنوشتساز را اثبات کنند.
جباری بیان کرد: خدمت علامه عسکری در مورد دانشنامه فاطمی رسیدیم؛ ایشان فرمود من با هدف تدوین یک دوره سیره پیامبر با این مقصد که مجموعهای در خدمت فقها باشد به این کار رو آوردم زیرا به این نتیجه رسیدم که فقها از سیره به قدر لازم استفاده نمیکنند.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: ایشان میفرمود که در روایات اهل سنت گاهی روایات موهن و سخیفی به پیامبر(ص) نسبت داده شده که در شان ایشان نیست و بنده در جریان این تحقیق بودم که به مسئله عبدالله بن سبا و ۱۵۰ روایت ساختگی رسیدم.
وی بیان کرد: ما اذعان به جعلیات داریم، ولی باید از ابزارهایی برای رد آن استفاده کینم که از جمله عرضه به قرآن از مهمترین ابزارها به خصوص در مورد سیره پیامبر است. همچنین عرضه به ابزار عقل نیز از ابزار خیلی مهم است.
جباری تصریح کرد: در تاریخ با دو دسته گزارش مواجه هستیم؛ دستهای ناظر به رفتارهای غیرمعصومین مانند حکام قاجار و بنی عباس و امویها و ... است و دسته دیگر مرتبط با شخصیتهای الهی و اسمانی است؛ علم کلام در مورد غیر معصومین ساکت است و حرفی ندارد زیرا این افراد تحت تاثیر هواهای نفسانی و گرایشات مادی هستند.
وی با بیان اینکه حتی کلام در مورد شخصیتهایی مانند علمای بزرگ هم حرفی ندارد، بلکه ما طبق روند تاریخی زندگی فرد، او را مورد قضاوت قرار میدهیم، افزود: گاهی سؤال میشود که چرا از قنبر و کمیل در کربلا خبری نیست؟ وقتی پیشینه حیات ایشان را بررسی میکنیم، میبینیم که آنان به اهلبیت(ع) وفادار بودهاند، بنابراین ناچاریم که توجیه متناسب با شخصیت این افراد بیاوریم، از جمله اینکه مثلا در سرزمینهای دوردستی حضور داشتهاند.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: در مورد معصومین مبانی کلامی پذیرفته شده قطعی را داریم که از جمله عصمت و درجات علمی معصومین است؛ در این مبانی اگر مواجه با گزارشاتی شدیم که منافات با عصمت دارد و ناچار هستیم که مبانی کلامی را مسلط کنیم بنابراین آشنایی با مبانی کلامی اهمیت زیادی در مطالعات سیره مییابد و کلامیون در دفاع از ساحت اهلبیت موفق تر هستند.
جباری در پاسخ به سؤالی در باره اینکه چرا برخی مانند سیدبن طاووس اهتمام زیادی به کلام نداشتهاند عنوان کرد: گاهی ناقلان تاریخ با وجود اینکه قائل به عصمت معصوم بودهاند ولی برخی از روایاتی را نقل کردهاند که بر ضد این باور است در این صورت یا وی توجه به مبانی کلامی نداشته و یا روایت را در تناقض با شان ائمه(ع) نمی دیده است ولی به هر حال همه معتقدند که کلام در گزارشات خلاف عصمت و علم ائمه، باید مسلط باشد.