لزوم كنترل زبان ازگفتارهاى ناروا
وَإيّاكُمْ أنْ تُزْلِقُوا ألْسِنَتَكُمْ بِقَوْلِ الزُّورِ وَ الْبُهْتانِ وَالإثمِ وَالْعُدْوَانِ ؛ فَإنَّكُمْ إنْ كَفَفْتُمْ ألْسِنَتَكُمْ عَمَّا يَكْرَهُهُ اللّهُ مِمَّا نَهَاكُمْ عَنْهُ كَانَ خَيْرا لَكُمْ عِنْدَ رَبِّكُمْ مِنْ أنْ تُزْلِقوا أَلْسِنَتَكُمْ بِهِ؛ فَإنَّ زَلَقَ اللِّسَانِ فِيمَا يَكْرَهُ اللّهُ وَ مَا يَنْهَى عَنْهُ مرْدَاةٌ لِلْعَبْدِ عِنْدَ اللّهِ وَ مَقْتٌ مِنَ اللّهِ ، وَ صُمٌّ وَ عُمْىٌ وَ بُكْمٌ يُورِثُهُ اللّهُ إيَّاهُ يَوْمَ الْقيامَةِ ، فَتَصِيرُوا كَمَا قَالَ اللّه : «صُمُّ بُكْمٌ عُمْىٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ »[۱]يَعْنِى لا يَنْطِقُونَ ، وَ لا يُؤذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ .
و حذر كنيد از آن كه زبان خود را تند سازيد به گفتن دروغ و افتراى بر مردم و سخن گفتنى كه متضمّن معصيتى يا ظلم بر اَحَدى بوده باشد (و در بعضى [ نسخه ها ]«تزلقوا» به زاى هَوَّز است ؛ يعنى : حذر كنيد از لغزانيدن زبان و «زور» به معنى باطل مى باشد و تفسير قول الهى كه : «وَ اجْتَنِبُواْ قَوْلَ الزُّورِ »[۲]، در حديث ، به نهى از غنا ، يعنى خوانندگى واقع شده ، چنانچه إن شاء اللّه تعالى ، مذكور مى شود) ؛ زيرا كه اگر چنانچه زبان خود را نگاه داريد از آنچه خدا را خوش نمى آيد و شما را از آنها نهى فرموده ، بهتر است از براى شما در پيش خداى تعالى ، از آن كه زبان خود را تند سازيد و طلاقت دهيد يا بلغزانيد به گفتن آن نوع چيزها ؛ زيرا كه اين معنى ، محل يا موجب هلاك بنده است در پيش خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ و باعث دشمن داشتن خداى تعالى است مر بنده را ، و موجب آن است كه خداى تعالى ، آن بنده را كَر و كور و گُنگ سازد در روز قيامت . پس آنچنان خواهيد شد كه خداى تعالى در كلام مجيد ، در وصف جمعى فرمود كه : «ايشان ، كَران و گُنگان و كوران اند . پس ايشان ، سخن نمى توانند گفت» و رَجْعِ قول ، جواب گفتن است يا مراد ، آن است كه بعد از گُنگى ، رجوع به سخن گفتن نمى كنند .
و در بعضى از نسخ ، «لا يعقلون» به جاى «لا يرجعون» است و آيه به هر دو نحو ، در سوره البقره [ آمده ] است ، و معنى ، آن خواهد بود كه از دهشت و حيرت ، نمى فهمند و نمى دانند كه چه بگويند و ايشان را رخصت نمى دهند كه عذر از اعمال بدِ خود بخواهند ، و غرض از اين كلام ، نهى و تحذير از جميع انواع سخن هاى بد است و اوّلِ آنها دروغ گفتن است ، چنانچه ظاهر لفظ است .
[۱]. سوره بقره ، آيه ۱۸ .
[۲]. سوره حج ، آيه ۳۰ .
