و در بعض نسخ ، حُجَّب به ضمّ حاء و به فتح جيم مشدَّده [آمده است] و آن جمع حاجب به معنى دربان يا به معنى مانع است . پس بنا بر اوّل مراد اين است كه رسيدن به درجه بندگى و ادراك مراتب فرخندگى ، بدون توسل به ايشان خارج است از حد امكان ، و بنا بر ثانى مراد يا همين معنى است و يا اين كه ايشان مانع اند شيعيان خود را از عصيان خداوند عالميان به تبليغ اوامر و نواهى از جانب جناب الهى . بدان كه بر هر تقدير لفظ «الحجب» نعت محمّد و اوصياء و نعت اوصياء تنها مى تواند بود و اوّل مبنى است برآنچه از تصريح ازهرى ظاهر مى شود كه هرگاه قيدى بعد از معطوف باشد ، اظهر اين است كه آن قيد نظر به متعاطفين باشد كما في ما نحن فيه وكقولك : «صمت وصليت يوم الجمعة» ؛ چه ظاهر اين است كه صلات وصيام هر دو در روز جمعه واقع شده باشد ، مگر اين كه قرينه باشد بر اختصاص آن قيد به معطوف كما في قوله تعالى : «وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَـقَ وَ يَعْقُوبَ نَافِلَةً»^۱ ؛ چه به اعتبار اين كه مراد به نافله فرزند زاده است و اسحاق نسبت به ابراهيم عليهم السلام فرزند بى واسطه است معلوم مى شود كه «نافلة» حال است از يعقوب و بس .

قوله : الّلهم

در توضيح اين لفظ اقوال اهل عربيت مختلف است : كوفيون و فرّاء گفته اند كه اصل اين لفظ «يا اَللّه آمنّا بالخير» بوده ؛ يعنى خدايا! قصد كن ما را به خوبى ، به اين معنى كه حاجت ما را روا كن . پس به جهت تخفيف حرف ندا و همزه كه تاء الفعل فعل امر است و مفعول آن حذف شده . و بصريون گفته اند كه اصل آن «يا اللّه » بوده ، پس حرف ندا را حذف و ميم را عوض آن افزوده اند و ازهرى در تصريح بر فرّاء و كوفيين ايراد كرده كه در آن صورت لازم مى آيد كه التزام حذف همزه فاء الفعل شده باشد با اين كه حذف آن خلاف قياس است و ايضا در «اللّهمّ آمنّا بالخير» تكرار نيز لازم مى آيد ، ^۲ انتهى .