امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اِنَّ السَّرَفَ یُورِثُ الفَقرَ وَ اِنَّ القَصدَ یُورِثُ الغِنی؛
اسراف موجب فقر می شود و میانه روی ثروتمندی ایجاد می کند.
وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۵۸
شرح حدیث:
محدودیّت امکانات طبیعی، ضرورت صرفه جویی و قناعت را الزام می کند.
شناخت ارزش نعمت های الهی، ما را متعهّد می سازد که از هدر رفتن آنها جلوگیری کنیم و بهترین و مناسب ترین استفاده را از آنها داشته باشیم.
اسراف، هدر دادن نعمت ها و امکانات است و اعتدال و میانه روی در مصرف، بهره وری از آن را افزایش می دهد.
از نشانه های سنّت های الهی، آن است، که قدرشناسان نعمت، از نعمت ها برخوردارتر شوند و ناسپاسان، محروم گردند. «قصد» و «اقتصاد» که در روایات آمده و به معنای میانه روی، اعتدال و پرهیز از افراط و تفریط است، در همه ی امور، از جمله، در مسائل مالی، مادّی و خرج و مصرف مطلوب است.
با اعتدال، جلوی اسراف گرفته می شود و این، موجب افزایش نعمت و ثروت می گردد.
با اسراف، هم داشته ها در می رود، هم موجب فقر و تنگدستی می گردد.
اسراف در مصرف آب، نان، مواد غذایی، میوه، سوخت، انرژی، وسائل خانه و ابزار کار، همه ی این ها به اقتصاد فرد و جامعه آسیب می رساند و بحران مالی می آفریند.
وقتی که خداوند، اهل قناعت و اعتدال را دوست دارد، چرا میانه روسی را پیشه نکنیم؟
وقتی قرآن، اسرافکاران را «برادران شیاطین»، معرفی می کند، چرا با شیطان، برادری و دوستی کنیم؟
قدر نعمت ها را بدانیم، تا استحقاق تداوم و افزایش آن ها را پیدا کنیم.
منبع: حکمت های صادقی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام صادق علیه السلام)، جواد محدثی.
