امام صادق علیه السّلامفرمودند:
اَلتَّواصُلٌ بَینَ الاِخوانِ فی الحَضَرِ التَّزاوُرُ، وَ التَّواصُلُ فِی السَّفرِ المُکاتَبَهُ؛
پیوند میان برادران دینی در وطن، دیدار و در سفر، نامه نگاری است.
بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۴۱
شرح حدیث:
توصیه به پیوند، الفت، آشنایی و همبستگی، در روایات ما بسیار است. جامعه ی سالم، جامعه ای است که افراد آن با هم مأنوس و همدم باشند و الفت و ارتباط مستحکم داشته باشند.
این پیوند چگونه باید باشد؟
در این روایت، عامل پیوند در حَضَر و وطن را دیدار حضوری و زیارت معرفی می کند و اتصال و پیوند در سفر را مکاتبه و نامه نگاری.
در زمانهای گذشته، ارتباط به صورت کنونی نبود و بیشتر پیوند، خبردهی و خبرگیریها از طریق نامه، پیک و قاصد انجام می گرفت. مردم گذشته چقدر چشم به راه می ماندند که نامه ای از یک دوست یا خویشاوند برسد و خوشحال شوند! بعد از مدتها، تلگراف اختراع شد، بعد از آن تلفن و امروز نیز، تلفن همراه، دستگاههای ارتباطی سریع و دنیای مجازی و فن آوریهای جدید و پیشرفته تر.
در ادبیات ما راجع به نامه، پیام و دیدار، نکته های فراوانی بیان شده است و چه گله و شکایتها از نامه ننوشتن ها!
دیری است که دلدار، پیامی نفرستاد
ننوشت کلامی و سلامی نفرستاد
در هر صورت، دیدار و زیارت، الفت می آورد، غم را می زداید و دوستی و علاقه را می افزاید. نامه نگاری نیز فرصتی برای ابراز محبت و خبردهی و همدلی و مؤانست است.
اگر به دوستان و خویشان خود نامه نمی نویسیم، حداقل با تلفن، خبر بگیریم و احوال بپرسیم.
قاصد رسید و نامه رسید و خبر رسید
در حیرتم که جان به کدامین فدا کنم؟
منبع: حکمت های صادقی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام صادق علیه السلام)، جواد محدثی.
