آل‌بحرالعلوم و نظام ولايى شيعه
سال
هجدهم / شماره پیاپی
145 /
صفحه
چکیده :
يكى از مهم‌ترين مسائل بنيادين اسلامى كه فقهاى شيعه همواره به آن دقت نظر داشته‌اند و آن را از زواياى متفاوت بررسى كرده‌اند، نظام ولايى شيعه است؛ زيرا نظام امت و امامت در زمره مسائل محورى و اصول اعتقادى شيعه قرار دارد. هرچند بنا به دلايلى در طول تاريخ حيات شيعه، پس از عصر غيبت تا انقلاب اسلامى هيچ‌گاه فقها تصدى زعامت مسلمانان را به عهده نداشتند، مباحث تئوريك نظريه ولايى در آثار مهم بسيارى از قدماى فقها و متأخرين، هرچند به گونه استطرادى وجود دارد. بررسى نظريات فقهى بزرگان فقها در اين‌باره از اين جهت حائز اهميت است كه ديدگاه آنان در مسائل گوناگونِ مطرح در باب ولايت، از قبيل قلمرو، منشأ مشروعيت، وظايف و اختياراتِ ولى فقيه روشن شود.
مقاله حاضر با رويكرد نظرى و تحليل اسنادى و با هدف تبيين ديدگاه مرحوم سيد آل‌بحرالعلوم درباره ولايت حاكم، با تكيه بر كتاب بلغة الفقيه نظريه ايشان درباره مسئله اساسى قلمرو ولايت و رهبرى در عصر حضور و غيبت مى‌باشد.
کلیدواژه‌های مقاله :ولايت، ولايت پيامبر(ص)، امام(ع) و فقيه، دايره ولايت، ولايت استقلالى، ولايت غيراستقلالى
