آرمان عاشورا؛ حكومت يا شهادت: تبيين نظريه عاشورايى علّامه عسكرى

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : عبد الحسین مشکانی
پديدآورنده : عباسعلی مشکانی

سال بیستم / شماره پیاپی 170 / صفحه 63-76

چکیده :

مهم‏ترين مسائلى كه پيرامون قيام الهى سرور شهيدان عالم، وجود دارد برهه تاريخى، هدف و فلسفه آن و نيز نتايجى است كه از بطن اين قيام، درخت اسلام را بارور ساخته است. درباره هدف قيام ابا عبداللّه ‏الحسين دو رويكرد عمده وجود دارد. ديدگاه نخست، شهادت‏ طلبى در راستاى اصلاح امت پيامبر را هدف آن حضرت مى ‏داند و دومين ديدگاه، دست‏يابى به حكومت را هدف حضرتش مى‏ شناسد. علّامه عسكرى با توجه به بحث كلامى علم امام، ديدگاه نخست را برگزيده و پس از ارائه ادلّه اثبات ادعا، به ويژه خطبه ‏ها و نوشته‏ هاى حضرت، به توجيه و توضيح ادلّه دومين ديدگاه پرداخته است. ايشان همچنين با نگاهى به شرايط اجتماعى زمان قيام، تشكيل حكومت توسط حضرتشان را نا ممكن و يا بى ‏تأثير معرفى مى‏ كند. صالحى نجف ‏آبادى نيز با نگاهى مستقل از مباحث كلامى، سعى دارد تا با مؤيداتى تاريخى به اثبات ديدگاه دوم پرداخته و تشكيل حكومت اسلامى را هدف امام حسين عليه ‏السلام معرفى نمايد. با توجه به ادلّه ارائه‏ شده دو ديدگاه و سنجش شرايط تاريخى قيام، نگارنده بر اين باور است كه نگاه نخستين صحيح بوده و ادلّه ارائه ‏شده از سوى دومين نگرش همراه با كاستى ‏هاى جدى است.

کلیدواژه‌های مقاله :عاشورا، عزادارى، امويان، عباسيان، سقوط، پيروزى