مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : قواعد کلامی (توحید)
پديدآورنده : رضا برنجکار
پديدآورنده : مهدی نصرتیان اهور
محل نشر : قم
ناشر : دارالحدیث
نوبت چاپ : اول
تاریخ انتشار : 1396
تعداد صفحه : 224
قطع : رقعی
زبان : فارسی
جستجو در Lib.ir

قواعد کلامی (توحید)

در این کتاب هشت قاعده کلامی مربوط به توحید بررسی شده اند

گزاره های علم کلام را مانند گزاره های علم فقه می توان به دو دسته گزاره های پایه و غیر پایه تقسیم کرد. دسته نخست را «قواعد کلامی» و دسته دوم را «مسئله های علم کلام» می نامیم. در کتابهای کلامی، این دو دسته گزاره ها از هم جدا نمی شوند و معمولا بدون تصریح به قواعد کلامی، از آنها استفاده می شود.
هدف این کتاب، استخراج مهم ترین قواعد کلامی مربوط به توحید - به عنوان نخستین و مهمترین اصول پنجگانه اعتقادی - از منابع وحیانی است. این قواعد، هرچند از قرآن و احادیث استخراج شده اند، اما همگی اصولی عقلی اند که اثبات و تفسیر درست آموزه های خداشناسی دینی بر آنها بنیاد می گیرد. همچنین، استفاده از این قواعد در مباحث توحید، مانع از آن نیست که در دیگر حوزه های کلامی نیز از آنها استفاده شود. با تأمل در مباحث توحیدی متکلمان امامیه، روشن می شود که بسیاری از آن مباحث، بر این قواعد مبتنی اند، هرچند به این قواعد تصریح نکرده اند.

ساختار کتاب

در این کتاب هشت قاعده کلامی مربوط به توحید بررسی شده اند. در بحث از هر قاعده ، نخست مقدمه ای درباره قاعده و جایگاه آن مطرح می شود. پس از آن، معنای لغوی و اصطلاحی الفاظی که نیاز به توضیح دارند، می آید. در ادامه، ادله نقلی قاعده و دیدگاه های شارحان و مفسران در ذیل برخی آیات و روایات، ذکر می شود. آنگاه نویسندگان، تحلیل خود از قاعده و جمع بندی ادله نقلی را بیان می کنند. سپس، ادله عقلی قاعده مورد بحث قرار می گیرد.

در انتهای بحث، آثار قاعده در مباحث مختلف اعتقادی ذکر می شود. این بخش، قسمت کاربردی بحث است. اما با توجه به این که هر قاعده آثار و نتایج بسیاری دارد، چند مورد مهم تر مطرح شده است. در بحث آثار نیز هم مسائل زیرمجموعه قاعده کلامی مطرح می شود و هم قاعده های معارض فلسفی.

این قواعد در سالهای ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ در انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه تدریس شده است و سپس در جمع محققان پژوهشکده کلام اهل بیت علیه السلام ارائه و مورد بحث قرار گرفت. اثر حاضر محصول مباحثی است که در این فرایند شکل گرفت و به رشته تحریر درآمد.

قواعد مورد بحث
قواعدی که در کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفته عبارتند از:
یک ـ نفی قیاص
دو ـ خروج از حدّین
سه ـ کل معروف بنفسه مصنوع
چهار ـ نفی کمالات مخلوق از خالق
پنج ـ غیریت صفت و موصوف
شش ـ نفی صفات
هفت ـ فاعلیت
هشت ـ خلق لا من شیء