پژوهش‌هاي علمي (دانشگاهي) و غير آن، در دوره جمهوريت بسنده نموديم. در اين مقاله دوره جمهوريت تركيه را به سه بخش زماني ذيل تقسيم كرديم:
دوره اول (1924 ـ 1949م)
دوره اول با افتتاح دانشكده الهيات در دار الفنون استانبول و دانشكده الهيات در دانشگاه آنكارا شروع مي‌شود. در همين دوره، مؤسسه علوم اسلامي در دانشكده ادبيات دانشگاه استانبول گشايش يافت. همچنين، مدارسي براي ائمه (جماعت) و خطيبان افتتاح شد، امّا در سال تحصيلي1931 ـ 1932م، تعطيل شدند. سپس در سال 1933م، دانشكده الهيات دار الفنون استانبول و در سال 1936م، مؤسسه علوم اسلامي تعطيل شد. تا سال 1949م، هيچ مؤسسه آموزش ديني باقي نماند. در اين دوره برخي از استادان، كتاب‌هايي را در آموزش گروه‌هاي خاص منتشر كردند.
دوره دوم (1949ـ1982م)
اين دوره با گشايشِ (دوباره) دانشكده الهيات در دانشگاه آنكارا شروع گرديد و به دنبال آن، دانشكده‌هاي (الهيات) ديگر در شهرهاي مختلف تركيه افتتاح شد ۱ . در فاصله بازگشايي دانشكده‌هاي الهيات، تاليف برخي از كتاب‌هاي علمي، همانند رساله‌هاي دكتري و پژوهش‌هاي مرتبط با بعضي از مسائل حديثي آغاز شد؛ موضوع غالب اين تأليفات، بررسي برخي از مباحث علوم حديثي بود كه شمارگان آنها به پنجاه بحث مي‌رسد. همچنين، در اين دوره برخي از كتاب‌هاي (اسلامي) به زبان تركي(استانبولي) ترجمه شد ۲ .
دوره سوم(1982 ـ 2010م)
تمايز اين دوره، تغيير موسسات عالي علوم اسلامي به دانشكده‌هاي الهيات است. همچنين دانشكده‌هاي الهيات جديدي در شهرهاي مختلف در همين دوره افتتاح شدند ۳ كه تعداد آنها به بيست و سه دانشكده مي‌رسد. به دليل افزايش آمار دانشكده‌هاي الهيات، سطح آموزش در آنها نيز بالا رفت و همين امر باعث شد به استادان، نيروي انساني و منابع علمي در دانشكده‌ها نياز پيدا شود. تحقيقات علمي در باره علوم اسلامي در دوره سوم فزوني يافت و تعداد رساله‌هاي دكتري و ارشد نزديک به هزار عدد رسيد. بعد از سال 1990 م، با استمرار جريان ترجمه متون
1.براي نمونه، مي‌توان از افتتاح دانشكده‌هاي الهيات در دانشگاه‌هاي ذيل ياد كرد: إصطنبول (۱۹۵۹م)، قونيه (۱۹۶۲م)، قيصري (۱۹۶۵م)، إزمير(۱۹۶۶م)، أرضروم (۱۹۶۹م) بورصه (۱۹۷۵م)، صامصون (۱۹۷۶م)، يوزقات (۱۹۸۰م)، دانشكده العلوم الإسلامية أرضروم (۱۹۷۱م).
2.برخي از اين ترجمه‌‌ها عبارت‌اند از: رياض الصالحين، نووي؛ التاج الجامع للأصول، علي ناصف؛ بلوغ المرام مع شرحه، صنعاني؛ صحيح مسلم؛ سنن ترمذي؛ زاد المعاد ابن قيم الجوزية؛ برخي از کتاب‌هاي ابن تيميه.
3.از جمله آنها مي‌توان از اين‌ها نام برد: أورفة (۱۹۸۷م)؛ إصطنبول، سيواس، ملطية (۱۹۹۲م)؛ ووان، ريزه، جوروم، دياربكر، أضنه، إسبرطه، أدابازاري (۱۹۹۳م)، ألازيغ (۱۹۹۴م)، شاناق قلعه، أسـكي شـهير (۱۹۹۵م)، قهرمان مرعش (۱۹۹۶م).
