مقایسه‌ای بر ادله اثبات نبوت از منظر ماتریدیه و امامیه

نشریه : پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی

نویسنده : پديدآورنده : سید زهیر المسلینی
پديدآورنده : عبدالباسط سعدالله

چکیده :

با عنایت به محوری‌بودن اصل نبوت در اسلام این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی ادله اثبات «نبوت» از منظر «ماتریدیه و امامیه» پرداخته و با تجزیه و تحلیل آنها به این پرسش پاسخ داده است که دو مکتب بزرگ کلامی جهان اسلام در مقام اثبات «نبوت» به عنوان اصلی از اصول دین، چه ادله‌ عقلی و نقلی ارائه کرده‌اند. با مطالعه ادله‌ای که از جانب دو مکتب ارائه شد، به دست می‌آید که «نبوت» یک پدیده عقلی و نقلی غیرقابل ردّ است. دو مکتب، اصل ارسال رسل را طبق یک سری اصول و قواعد به اثبات رسانده و اینکه بشر در کنکاش‌ها و تلاش‌های عقلی خویش به درک مسائلی موفق خواهد شد؛ ولی درک بسیاری از مسائل از عهده وی خارج است، هم‌نظرند. امامیه قاعده لطف را بهترین دلیل بر ارسال رسل دانسته، عقل را به تنهایی حجّتی در عذاب کردن نمی‌داند؛ ولی ماتریدیه علاوه بر آنکه عقل را حجت در تعذیب و اهلاک دانسته است، ارسال رسل را جهت اتقان و اتمام حجت، لازم و ضروری می‌شمارد. قرآن کریم نیز در آنجا که اختلاف بشر را در حل مسائل گوناگون خویش در نبود انبیا متذکر شده و ارسال رسل را به عنوان زائل‌کننده اختلافات و پس از آن به عنوان تمام‌کننده حجت بر انسان‌ها ذکر می‌کند، این مسئله را مورد تأکید و تأیید قرار داده است.