نگاهی تطبیقی به قلمرو حجیت اخبار آحاد در تفکر اهل سنت و ابن تیمیه

نشریه : پژوهش نامه مذاهب اسلامی

نویسنده : پديدآورنده : حمزه علی بهرامی

چکیده :

به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین مبانی فکری، که منجر به اختلاف بین مسلمانان و پیدایش گروهای تکفیری داعشی شده، نوع نگاه آنها در خصوص حجیت اخبار آحاد در عقاید است. اصول و مبنای بخش اعظمی ‌از احکام و عقاید اخبار آحاد است. تقریباً حجیت این اخبار در فروع و فقه محل اجماع مسلمانان است. ولی حجیت آنها در عقاید و اصول دین محل بحث و گفت‌وگوست. حجیت یا عدم حجیت این نوع احادیث منجر به پذیرش یا رد بسیاری از احکام و عقاید شده است. این مقاله به مطالعه حجیت اخبار آحاد در بین اهل سنت پرداخته، آن را در قالب چهار نظریه مطرح کرده است. سپس با بیان دیدگاه ابن‌تیمیه، نظریه‌پرداز تکفیری‌ها، و تطبیق آن با اهل سنت به این نتیجه می‌رسد که عموم سلفیان اهل حدیثی، از جمله ابن‌تیمیه، اخبار آحاد را علمی‌، یقینی، و اثبات‌پذیر در اصول دین و عقاید می‌‌دانند. این در حالی است که بخش اعظمی ‌از اهل سنت، که نوعاً از ماتریدیان حنفی‌مذهب‌اند، اخبار آحاد را ظن‌آور می‌دانند و قائل به عدم حجیت ظنون در عقایدند.