مدت: 18 دقیقه

شرح و بیان احاديث كتاب شریف «الکافی»

نشانه‌های کمال عقل

أَبُو عَبْدِ اللّه‏ِ  الاْءَشْعَرِيُّ ، عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا  رَفَعَهُ ، عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ ، قَالَ : قَالَ لِي أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عليه ‏السلام :

يَا هِشَامُ ، كَانَ أَمِيرُ الْمُوءْمِنِينَ عليه ‏السلام يَقُولُ : مَا عُبِدَ اللّه‏ُ بِشَيْءٍ أَفْضَلَ مِنَ الْعَقْلِ ، وَمَا تَمَّ عَقْلُ امْرِىًء حَتّى يَكُونَ فِيهِ خِصَالٌ شَتّى : الْكُفْرُ وَالشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونَانِ ، وَالرُّشْدُ وَالْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولاَنِ ، وَفَضْلُ مَالِهِ مَبْذُولٌ ، وَفَضْلُ قَوْلِهِ مَكْفُوفٌ ، وَنَصِيبُهُ مِنَ الدُّنْيَا الْقُوتُ ، لاَ يَشْبَعُ مِنَ الْعِلْمِ دَهْرَهُ ، الذُّلُّ أَحَبُّ إِلَيْهِ مَعَ اللّه‏ِ مِنَ الْعِزِّ  مَعَ غَيْرِهِ ، وَالتَّوَاضُعُ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الشَّرَفِ ، يَسْتَكْثِرُ قَلِيلَ الْمَعْرُوفِ مِنْ غَيْرِهِ ، وَيَسْتَقِلُّ كَثِيرَ الْمَعْرُوفِ مِنْ نَفْسِهِ ، وَيَرَى النَّاسَ كُلَّهُمْ خَيْراً مِنْهُ ، وَأَنَّهُ شَرُّهُمْ  فِي نَفْسِهِ ، وَهُوَ تَمَامُ الاْءَمْرِ .

امام كاظم عليه السلام فرمود:

اى هشام! امير مؤمنان، پيوسته مى فرمود:  خداوند با چيزى برتر از خرد عبادت نشد ، و عقل كسى كامل نشود، مگر در او خصلتهايى باشد : گمراهى و بدى از او انتظار نمى رود ، و رشد و خوبى در او اميد مى رود ؛ زيادى ثروتش را مى بخشد و زيادى سخن خود را نگه مى دارد ؛ بهره او از دنيا تنها اندكى غذاست ؛ در طول زندگى از دانش سير نشود ؛ خوارى با خداوند بودن را از عزّت با ديگران بودن، بيشتر دوست مى دارد ؛ فروتنى نزد او دوست داشتنى تر از شرف و بزرگى است ؛ خوبىِ كم ديگران را بسيار شمرد و خوبى بسيار خود را كم مى شمرد ؛ همه مردم را از خودش بهتر داند و خود را بدتر از همه مى داند، و اين، مهمترين خصلت است .

الکافی: ج۱، ص۳۹، ح۱۲

  • نشانه‌های کمال عقل ـ بخش 1 (دانلود)

  • نشانه‌های کمال عقل ـ بخش 2 (دانلود)