15 محرم

۱۵ محرم
ولادت عالم بزرگ شیعی سید بن طاووس (۵۸۹ ق)
سید بن طاووس در پانزدهم ماه محرم سال ۵۸۹ در حله دیده به جهان گشود. علوم متداول عصر را از دانشمندان آن شهر فرا گرفت. استادانش از وی خواستند که حوزه درسی تشکیل دهد و اقدام به صدور فتوا کند ولی چون در این خصوص بسیار احتیاط می کرد، نپذیرفت. وی پانزده سال در بغداد توقف نمود. یکی از علل توقف وی وجود مؤید الدین ابن علقمی وزیر شیعی مستنصر خلیفه عباسی بود. سید از فحول و مفاخر علمای شیعه به شمار می آید. ایشان، فقیه و مجتهد اصولی، محدث، رجالی، ادیب، متکلم، محقق، مدقق، عابد، صالح، زاهد، شاعر بلیغ و اورع فضلای عصر خود بود. وی از ورود به عرصه سیاست پرفراز و نشیب آن روزگار دوری گزید و توفیق نگارش آثاری ارزشمند را به دست آورد. نزدیک نیمی از آثار وی به دعا و مسائل مرتبط با آن اختصاص یافته است. این حقیقت را می توان حاصل دو امر مهم دانست؛ موقعیت خاص شیعه در آن روزگار که سرشار از مشکلات اجتماعی بود و مؤمنان در پی دعا و پیوند بیشتر با پروردگار و جانشینان معصوم او برمی آمدند و دوم شخصیت خود سید که حلاوت و شیرینی معنوی نزدیک شدن به خدا را به مؤمنان هدیه می کرد. در اواخر عمر خویش که مصادف با حمله هولاکو به بغداد بود بر اثر اصرار خواجه نصیرالدین طوسی، منصب نقابت و نظارت بر امور علویین و علما و زهاد را پذیرفت و طی جشنی باشکوه به سمت نقیب النقبائی ممالک اسلامی منصوب گشت. سرانجام بر اثر کهولت سن و بیماری، در بامداد دوشنبه پنجم ذی قعده سال ۶۶۴ه‍ .ق درگذشت و در شهر نجف و در حریم پاک امام المتقین(ع) آرام گرفت.
منبع: مركز پژوهشهای صدا و سیما
آیات و روایات:
ولادت عالم بزرگ شیعی سید بن طاووس (۵۸۹ ق)
رسول اللّه صلى الله علیه وآله:
أوحَى اللّهُ عز و جل إلى إبراهیمَ علیه السلام: یا إبراهیمُ، وإنّی عَلیمٌ احِبُ كُلَّ عَلیم .
خداوند عز و جل به ابراهیم علیه السلام وحى كرد: اى ابراهیم! من دانایم و هر دانایى را دوست دارم.
جامع بیان العلم: ۱/ ۴۸
رسول اللّه صلى الله علیه وآله:
العُلَماءُ وَرَثَةُ الأَنبِیاءِ، یحِبُّهُم أهلُ السَّماءِ، ویستَغفِرُ لَهُمُ الحیتانُ فِی البَحرِ إذا ماتوا.
دانشمندان وارثان پیامبران اند.اهل آسمان آنان را دوست دارند و چون درگذشتند، ماهیان دریا براى آنها آمرزش مى طلبند.
الفردوس: ۳/ ۷۵/ ۴۲۰۹
رسول اللّه صلى الله علیه وآله:
أكرِمُوا العُلَماءَ فَإِنَّهُم وَرَثَةُ الأَنبِیاءِ، فَمَن أكرَمَهُم فَقَد أكرَمَ اللّهَ ورَسولَهُ.
دانشمندان را گرامى بدارید كه آنان وارثان پیامبران اند، پس هركس آنان را گرامى بدارد، خدا و پیامبرش را گرامى داشته است.
تاریخ بغداد: ۴/ ۴۳۸
رسول اللّه صلى الله علیه وآله:
مَن جاءَهُ المَوتُ وهُوَ یطلُبُ العِلمَ لِیحیی بِهِ الإِسلامَ فَبَینَهُ وبَینَ النَّبِیینَ دَرَجَةٌ واحِدَةٌ فِی الجَنَّةِ.
هركس را مرگ در رسد، در حالى كه براى زنده كردن اسلام دانش مى جوید، میان وى و پیامبران در بهشت یك درجه بیش نباشد.
سنن الدارمی: ۱/ ۱۰۶/ ۳۶۰
رسول اللّه صلى الله علیه وآله:
أقرَبُ النّاسِ مِن دَرَجَةِ النُّبُوَّةِ أهلُ العِلمِ وأهلُ الجِهادِ.
نزدیكترین مردم به درجه پیامبرى، اهل دانش و جهادند.
إتحاف السادة: ۱/ ۷۳
پیامبر خدا صلى الله علیه وآله:
یشفَعُ یومَ القِیامَةِ ثَلاثَةٌ: الأَنبِیاءُ ثُمَّ العُلَماءُ ثُمَّ الشُّهَداءُ.
روز قیامت سه تن شفاعت مى كنند: پیامبران، سپس دانشمندان و پس از آن شهیدان.
سنن ابن ماجة: ۲/ ۱۴۴۳/ ۴۳۱۳