بازکاوی روش فقهی محقق حلی در استناد به سیره رسول خدا(ص)

نشریه : تاریخ و فرهنگ

نویسنده : پديدآورنده : منصور داداش نژاد
پديدآورنده : مرضیه سادات هاشمی

سال چهل و پنجم / شماره پیاپی 91 / صفحه 89-108

چکیده :

سیره رسول خدا(ص) علاوه بر کاربرد در عرصه های مختلفی چون اخلاق و تاریخ، در دانش فقه نیز مورد استفاده قرار گرفته و در برداشت های فقهی به آن استناد می شود. میزان اعتبار گزارش های مندرج در کتب سیره نزد فقیهان و قواعد و روش استناد ایشان به گزارش های کتب سیره، موضوعی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. نوشته حاضر در صدد است با بررسی موارد استناد محقق حلی (د. ۶۷۶ ق)، به سیره رسول خدا (ص)، روش فقهی وی در بهره گیری از سیره نبوی را روشن نماید.از این رو با مراجعه به آثار برجای مانده از محقق حلی به ویژه دو کتاب شرایع الاسلام و المعتبر، موارد استناد وی به سیره نبوی را استخراج و مورد تحلیل روشی قرار داده است. محقق حلی در بررسی موشکافانه رفتارهای گزارش شده در باره رسول خدا (ص) توانسته تنها به برخی از آنها اعتماد و اتکا نماید و این به جهت تردید محقق در صدور روایات و میزان دلالت و اعتبار آنچه به عنوان سیره پیامبر مطرح شده، بوده است. قواعد اصولی به کار گرفته شده از سوی محقق حلی برای احراز سیره صحیح پیامبر، پذیرش بیشینه آنچه به عنوان سیره پیامبر شناخته می شود را برای وی دشوار و غیر قابل استناد ساخته است. رویکرد حداقلی وی به گزارش های دانش سیره، از همین منظر قابل تحلیل و ارزیابی است.

کلیدواژه‌های مقاله :علامه حلی، سیره پیامبر اسلام(ص)