نگاهي به حديث و محدثان شيعه حلب
مرتضي وفايي
چكيده
جاوداني حديث شيعه مرهون تلاش‌هاي محدثان شيعه در جاي جاي بلاد اسلامي است. در اين ميان محدثان شهر حلب، در نشر روايات اهل‌بيت عليهم السلام سهم بسزايي داشته‌اند. اين پژوهش بر آن است تا تاريخ حديث اين سرزمين را بکاود و با معرفي نقش آفرينان عرصه حديث شيعه در حلب، فراز و فرودهاي نقل و كتابت حديث را در اين ديار به تصوير كشد. در نتيجه اين تلاش، سيزده راوي با عنوان حلبي از زمان امام باقر تا امام رضا عليه السلام و چهل و شش محدث پس ازعصر ائمه عليهم السلام ـ كه افتخار روايت كردن آموزه‌هاي ديني را داشته‌اند ـ به دست آمده است.
كليد واژه‌ها: حلب، الحلبي، راويان حلب، محدثان حلب.
درآمد
مشهور است كه منطقه شام مركز دشمني با اهل‌بيت عليهم السلام بوده است، چرا كه از همان سال هاي اوليه انضمام آن به سرزمين هاي اسلامي، در اختيار بني اميّه قرار گرفته و حكومت امويان طلايه دار مخالفت با امير المؤمنين و اهل بيت عليهم السلام بوده است.
به همين دليل، در نگاه اول تصور مي شود كه دوست داران اهل بيت و پيروان آنها هرگز در اين منطقه نبوده‌اند. اما با نگاهي به برگ هاي تاريخ در مي يابيم كه اين جريان اولاً، در همه شهرها و روستاهاي اين سرزمين نبوده و ثانياً، در قرون بعدي، جريان دشمني با اهل بيت عليهم السلام بسيار تضعيف شده يا كاملاً از بين رفته است.
ذهبي در باره شهر دمشق مي نويسد:
مدّتي مذهب مردم دمشق ناصبي بود، همچنان كه زماني هم مذهب آنان رافضي بود. سپس ناصبي‌گري از ميان رفت، امّا رافضي‌گري به صورت خاموش و كم رنگ باقي ماند. ۱
1.قد كان النصب مذهباً لأهل دمشق في و قت، كما كان الرفضي مذهباً لهم في و قت... ثم عدم و للّه الحمد النصب، و بقي الرفض خفيفاً خاملاً (ميزان الاعتدال، ج ۱، ص ۷۵).
