مجادله از نظر قرآن

پرسش :

آیا مجادله از نظر قرآن پذیرفته شده است؟



پاسخ :

جدال در اصطلاح، گفتگوی توأم با نزاع و غلبه جستن یک طرف بر دیگری به قصد منصرف کردن طرف مقابل از رأی و نظر اوست. جَدَل و مشتقّات آن ۲۹ بار در قرآن در معانی مجادله حق و باطل استعمال شده است.

قرآن از «جدال احسن» یاد و به آن ترغیب می کند. جدال احسن، مناظره ای برای اثبات حق و نفی باطل است. خداوند در قرآن، به پیامبر(ص) دستور داده است که با کافران، مشرکان و اهل کتاب، با بهترین روش، جدال کند (جدال اَحسَن).[۱]از مجموع آیات قرآن کریم و احادیث اسلامی استفاده می شود که جدال احسن، روش انبیاء در دعوت به راه حق بوده است.

جدال احسن باید آگاهانه و با سخن مهرآمیز و توأم با نرمی و وقار و آرامش باشد و برای یاری حق صورت گیرد و با حجّت و دلیل عقل پسند و پرهیز از هر گونه خشونت و سختگیری انجام گیرد.

در برابر جدال احسن، جدال باطل است که برای پوشاندن و ردّ حق با باطل یا منظوری غیر از حق طلبی یا برای نزاع و جاه طلبی صورت می گیرد. جدال باطل، در قرآن صریحاً مذمّت شده است.[۲]

جدال باطل، از روی کبر و غرور، خودمحوری، هواپرستی و ... انجام می شود و نتیجه ای جز دوری از حق، تاریکی دل و ریشه دار شدن خصومت ها و کینه ها ندارد.

در قرآن، نمونه هایی از جدال احسن پیامبران و نیز جدال باطل کافران وجود دارد.[۳]


[۱]. سورۀ نحل، آیۀ ۱۲۵؛ سورۀ عنکبوت، آیۀ ۴۶.

[۲]. سورۀ کهف، آیۀ ۵۴؛ سورۀ زخرف، آیۀ ۵۸؛ سورۀ غافر، آیات ۴ و ۵.

[۳]. ر.ک: شناخت نامۀ قرآن، ج ۴، ص ۳۵۶ ۳۶۹.



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت