بررسی تطبیقی روش ابن غضایری، شیخ طوسی و نجاشی در تعامل با راویان غیر امامی

نشریه : فصل نامه علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : مهدی جلالی
پديدآورنده : سمانه رباطی

چکیده :

مذهب رواي كاركردهاي متفاوتي در حوزه حديث شيعه دارد. يكي از كاركردها در عرصه رجال و رواي شناسي است. رجاليان متاخر شيعه به عنصر مذعب راوي توجه ويژه داشته و روايان غير امامي را اگر چه ثقه باشند، مورد جرح قرار مي دهند. لكن متقدمان اين فن - كه پسينيان آثار رجالي شان را بر اساس راي و نظر آنان نگاشته اند - راويان غير امامي بسياري را توثيق نموده و حديث آنان را در زمره احاديث معتبر قرار داده اند. پژوهش حاضر با رويكرد تطبيقي و با هدف مشخص ساختن وجوه اشتراك و افتراق عملكرد رجاليان متقدم شيعه در تعامل با روايان غير امامي، به بررسي الفاظ جرح و تعديل به كار رفته در باره اين روايان مي پردازد. در ساحت اشتراكات مواردي چون توثيق ذومراتب روايان غير امامي، جرح خداقلي و عدم تفكيك ميان وضعيت گذشته و اكنون شان و در حوزه افتراقات توثيق غير صريح روايان غير امامي، توثيق موكد و ... آنان شده است. نتايج اين جستار حاكي از آن است كه عملكرد متمايز هر رجالي ناشي از تفاوت روش و هدف شان از نگارش كتاب هايشان بوده است. لكن حتي عملكرد متفاوت آنان گوياي اين امر است كه ابن غضايري، شيخ طوسي و نجاشي وابستگي به فرق شيعه و اهل سنت را دليلي بر تضعيف راوي به حساب نمي آورند، بلكه صداقت و ضبط دو مولفه تاثيرگذار بر قضاوت آنان درباره روايان است.