کامل الزیارات

مجموعه احادیث در مورد زیارت ها

از این کتاب با عناوینی همچون الزیارات، جامع الزیارات، کامل الزیارة و کامل الزیارات نام برده شده است اما بیشتر به دو نام اخیر شناخته مى‌شود؛ چاپهای آن با نام کامل الزیارات است و در الذریعه با عنوان کامل الزیاره شناسانده شده.

ويژگى‏ مهم اين كتاب در علم رجال، توثيق عام روات آن است. ابن قولويه در آغاز كتاب تمام روات آن را توثيق كرده و اين كمكى بزرگ براى توثيق بسيارى از روات شيعه است كه نامى از آنها در كتاب‏هاى رجالى نيامده يا توثيقی برای آنها ذکر نشده است.

محتوای کامل الزیارات
کامل الزیارات شامل ۷۵۵ حدیث است و در ۱۰۸ باب نگاشته شده که دارای موضوعات ذیل است:

۱. ثواب زیارت حضرت رسول صلى الله علیه و آله (ابواب ۱-۷)؛

۲. آداب و ثواب زیارت امیرالمؤمنین علیه السلام (ابواب ۸-۱۲) ؛

۳. آداب و ثواب زیارت امام حسن و قبور ائمه بقیع علیهم السلام (باب ۱۵)؛

۴. ثواب گریه و اقامه عزا بر امام حسین علیه السلام و چگونگى نماز و زیارت در حرم آن حضرت که بخش اعظم کتاب را در برگرفته است (ابواب ۱۶-۹۸)؛

۵. زیارت حرم امام موسى کاظم و امام جواد علیهماالسلام (ابواب ۹۹-۱۰۰)؛

۶. زیارت امام رضا علیه السلام (ابواب ۱۰۱-۱۰۲)؛

۷. زیارت امام هادی و امام حسن عسکری در سرّ من رای (باب ۱۰۳)؛

۸. زیارت جمیع ائمه علیهم السلام (باب ۱۰۴)؛

۹. کیفیت و فضیلت زیارت مؤمنین (باب ۱۰۵)؛

۱۰. زیارت حضرت معصومه علیها السلام در قم (باب ۱۰۶)؛

۱۱. زیارت عبد العظیم حسنی علیه السلام در ری (باب ۱۰۷).

روایات مربوط به امام حسین (ع)

از آنجا که بیشترین حجم کتاب درباره امام حسین علیه السلام است روایات مربوط به آن حضرت را مى توان به پنج دسته تقسیم کرد:
۱. بیان آیاتى از قرآن کریم که به استناد کلام معصومین (ع) به شهادت امام حسین(ع) اشاره دارد.
۲. بیان روایاتى‌ دربارۀ علم پیامبر(ص) به کشته شدن اباعبدالله الحسین(ع):
پیامبر چندین بار و به تصریح از شهادت حسین(ع) خبر مى‌دهد: لحظه‌ى ولادت که امام(ع) را در آغوش مى‌گیرد، زمانی‌که با او بازى‌ مى‌کند؛ یا زمانی که پیشانى،لب ها،گردن و سینه امام را مى‌ بوسید و در پاسخ به پرسش کسانى‌که از سؤال می‌کنند، مى‌فرماید: «اُ قَبِّلُ‌ مواضِعُ‌ السیوف؛ من جاى شمشیرها را مى‌‌بوسم».
۳. روایاتى در باب گریستن زمین و آسمان بر اباعبدالله(ع)؛ از جمله موضوعات این بخش مى‌توان به ثواب گریه بر اباعبدالله(ع) ودعاى‌ پیامبر(ص)، امیرالمؤمنین(ع)، حضرت فاطمه(س) و ائمه‌ی اطهار به زائران قبر امام حسین(ع) اشاره کرد.
۴. بیان روایاتى‌با مضمون برابرى زیارت امام حسین(ع) با حج؛ برابرى زیارت امام حسین(ع) با حج عمره، برابرى زیارت امام حسین(ع) با ۲۰ حج. و حتى روایاتى که اگر گفته شود ثواب زیارت امام حسین(ع) چقدر است ممکن است، زیارت کعبه تعطیل شود.
۵. شفابخشى تربت امام حسین(ع).
کتاب کامل‌الزیارات برای کسانی که در حوزه‌ی زیارت اباعبدالله الحسین(ع) اندیشه‌ی‌ پژوهش و مطالعه دارند کتابی معتبر و ارزشمند است.

چاپهای کامل الزیارات

تصحیح علامه عبد الحسین امینی (د ۱۳۴۹ش)به كتابت محمد علي غروي اردوبادى، مرتضویه، ۱۳۵۶ق، تهران؛
تصحیح بهراد جعفری با اشراف علی اکبر غفاری (د ۱۳۸۳ش)، نشر صدوق، تهران؛
تصحیح جواد قیومی، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ق، قم.

ترجمه های کامل الزیارات

ترجمه محمد جواد ذهنی تهرانی، پیام حق، ۱۳۷۷ش، تهران؛
ترجمه امیر وکیلیان، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، ۱۳۸۵ش، قم؛
ترجمه سید علی حسینی، دارالفکر، ۱۳۸۹،قم.
ترجمه منتخب کامل الزیارات، انتشارات میقات، ۱۳۶۵، تهران؛

دو کتاب ذیل به برخی از جنبه های کامل الزیارات پرداخته اند:

الثقات فی اسانید كامل الزیارات، غلامرضا عرفانیان یزدی، چاپخانه نعمان، ۱۳۸۵ق، نجف؛
سرشك بی پایان :نمایی كلی از احادیث مربوط به حضرت سید الشهدا علیه السلام در كتاب كامل الزیارات، حمید سلیم گندمی، میقات، ۱۳۷۸ش، تهران.

منابع:الذریعه، شیخ آقا بزرگ تهران؛ حوزه نت، مقاله عبدالکریم پاکروان؛ عاشورا نگاران، محمدرضا سنگری؛ سایت lib.ir

تهیه و تنظیم: عباسعلی مردی