معرفت خدا در روايات «الكافى»

محمد بيابانى

چكيده

در نوشتار حاضر ، اهمّيت معرفت خدا و راه هاى كسب آن و همچنين ابعاد اين معرفت ، با استفاده از روايات مندرج در كتاب الكافى ، بيان گرديده است . نگارنده ، نخست به بيان مفهوم معرفت و تفاوت آن با علم پرداخته و آراى صاحب نظران را در اين زمينه ، مطرح مى نمايد . آن گاه به دسته بندى روايات الكافى در خصوص «معرفت اللّه » مى پردازد و روايات وارده در اين زمينه را شرح مى نمايد .
در اين دسته بندى ، وى ابتدا به «معرفت اللّه باللّه » اشاره كرده و در اين باب ، هفت روايت از الكافى نقل و ديدگاه شيخ كلينى و فيض كاشانى را در اين خصوص ، منعكس مى كند . در قسمت ديگرى از دسته بندى روايات ، نگارنده ، به صفات فعل بودن معرفت و هدايت خدا اشاره مى كند و در اين زمينه نيز احاديثى را مطرح و شرح مى نمايد . وى در اين قسمت ، توضيح مى دهد كه معرفت ، فعل خداست يا فعل بنده و آيا معرفت اكتسابى است يا ضرورى ؟ نگارنده ، در مورد فطرى بودن معرفت خدا نيز رواياتى از الكافى نقل را شرح و بررسى اجمالى مى نمايد .
بررسى نقش عقل در معرفت خداوند سبحان ، جواز يا عدم جواز تفكّر در باب خداوند ، مسئله عقل و اثبات خدا و انعكاس نظريه كلينى رحمه الله در اين باره ، به همراه شرح رواياتى از الكافى در اين موضوعات ، از ديگر مندرجات اين مقاله به شمار مى آيد .
كليدواژه ها : معرفة اللّه ، هدايت ، الكافى ، فيض كاشانى ، فطرت ، عقل .