الف . اهميت و جايگاه بداء

بَداء، يكى از اصول اعتقادى مهم مكتب شيعه امامى است. اين مسئله، در آيات زيادى از قرآن كريم، به صورت هاى مختلف، مورد تأكيد قرار گرفته و در روايات و ادعيه معصومان عليهم السلام ، مفهوم آن تبيين و مصاديقى براى آن ، ذكر شده است.
بداء، كمالى است كه نفى آن از خداوند سبحان، موجب نفى اقتدار و سلطنت و حرّيت خداوند مى شود. به همين جهت است كه اعتقاد يهود به بسته بودن دست خدا، با نفى بداء، همسان گرفته شده و در قرآن كريم، به شدّت ، مورد تخطئه قرار گرفته است. كلينى، اضافه بر اين كه يك باب مستقل با عنوان «باب البداء» در كتاب شريف الكافى براى اين موضوع، اختصاص داده، در ابواب مختلف نيز به مناسبت، رواياتى درباره بداء، نقل كرده است.
در روايتى امام عليه السلام مى فرمايد:
ما عظم اللّه بشى ء مثل البداء؛^۱خداوند، به چيزى مثل بداء، تعظيم نشد.ما عبد اللّه بشى ء مثل البداء؛^۲خداوند، به چيزى مثل بداء، عبادت نشد.
پس با توجّه به اين مسئله (اهميت بداء) است كه امام صادق عليه السلام فرمود:
لو علم النّاس ما فى البداء من الأجر مافتروا عن الكلام فيه؛^۳اگر مردم مى دانستند كه سخن گفتن در مورد بداء، چه پاداشى دارد، هيچ گاه از سخن گفتن درباره آن خسته نمى شدند.
در حديثى ديگر، امام صادق عليه السلام بداء را از جمله امورى مى شمارند كه اقرار به آن براى همه پيامبران، لازم دانسته شده است.