محمّد بن ابى بكر

محمّد بن عبد اللّه بن عثمان يا همان محمّد بن ابى بكر بن ابى قحافه ، به سال دهم هجرى در ذوالحُلَيفه به دنيا آمد . در آن هنگام ، پيامبر خدا به همراه همه ياران خود ، براى برگزارى آخرين حج ، از مدينه آهنگ مكّه كرده بود .

 مادر او اسماء بنت عُمَيس است كه ابتدا همسر جعفر بن ابى طالب بود و همراه او به حبشه هجرت كرد و پس از شهادت جعفر ، با ابوبكر (خليفه اوّل) ، ازدواج كرد و پس از مرگ ابوبكر ، على عليه السلام او را به همسرى برگزيد و او با فرزندانش از جمله محمّد ـ كه سه ساله بود ـ به خانه مولا عليه السلام رفت .

 بدين سان ، محمّد در دامان على عليه السلام رشد كرد و در كنار حسن و حسين عليهماالسلام باليد و جانش با آگاهى هاى درست و عشق به اهل بيت عليهم السلام درآميخت .

 على عليه السلام گاه با لطافت مى فرمود : «محمّد ، پسر من از پشت ابوبكر است» .

 محمّد به روزگار خلافت عثمان ، در مصر بود كه شماتت و انتقاد بر عثمان را آغاز كرد و در شورش عليه عثمان ، شركت جُست .

 وى ، پس از به خلافت رسيدن على عليه السلام در كنار ايشان بود و قبل از جنگ جمل ، پيام امام عليه السلام را براى كوفيان برد و در جنگ جمل ، فرماندهى پياده نظام را به عهده داشت .

 پس از پيروزى امام عليه السلام در جنگ جمل ، پيگيرى كارهاى مربوط به عايشه را به دستور امام عليه السلام بر عهده گرفت و او را به مدينه بازگردانْد .

 محمّد ، در جهاد و عبادت ، سختكوش بود و به خاطر سختكوشى او در عبادت ، وى را «عابد قريش» مى ناميدند . [۱] وى ، جدّ مادرى امام صادق عليه السلام است . [۲]

 به سال ۳۶ هجرى و پس از عزل قيس بن سعد از حكومت مصر ، على عليه السلام محمّد را به حكومت آن جا گمارد و چون ياران امام عليه السلام دست از يارى كشيدند و ايشان را تنها نهادند ، معاويه از اين فرصت ، سود جُست و توانست با حيله گرى و خباثت ، اين ياور با اخلاص امام عليه السلام را فريب دهد و او را بكشد و بدين شيوه بر مصر ، دست يابد . [۳]

 على عليه السلام در مناسبت هاى مختلفى محمّد را مى ستود و او را به نيكى ياد مى كرد و مى گفت : «او محبوب و دست پرورده من بود . پاداش مصيبتش را از خدا خواهانيم . فرزندى خيرخواه و كارگزارى كوشا و تيغى بُرنده و رُكنى باز دارنده بود .