پيشتازی در کسب فضایل (۶)
وَ ألبِسْنِي زِينَةَ المُتّقينَ في... السَّبقِ إلى الفَضيلَة.[۱]
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و زیورهای انسان‌های صالح و باتقوا، سبقت گرفتن در آراستن خود به فضایل اخلاقی و عملی است که در این فراز نورانی آمده است. در تبیین این خصلت مطالبی بیان شد. در جلسه قبل نیز به برخی از ویژگی‌های عملی سابقین اشاره شد و اینک، برخی دیگر از ویژگی‌های آنان را مطرح می‌کنیم.
رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) طبق نقل می‌فرماید:
السّابِقونَ إلى ظِلِّ العَرشِ طُوبى لَهُم. قيلَ: يا رسولَ اللَّهِ، و مَن هُم؟ فقالَ: الّذينَ يَقْبَلونَ الحقَّ إذا سَمِعوهُ، و يَبْذُلونَهُ إذا سُئِلوهُ، و يَحْكُمونَ للنّاسِ كحُكْمِهِم لأنفُسِهِم.
[۲]
خوشا به حال شتابندگان به سوى سايه عرش. عرض شد: اى رسول خدا! آنان چه كسانى هستند؟ فرمود: كسانى كه چون حقّ را بشنوند، بپذيرند و هرگاه حقّ از آنان خواسته شود، دريغ نورزند و براى مردم همان گونه داورى كنند كه براى خود مى‌كنند.
اینکه انسان معتقد به عقیده‌ای باشد یا نظریه‌ای را قبول داشته باشد، ولی وقتی تشخیص داد که حق با دیگری است، آن را بپذیرد، کار مشکلی است؛ اما پیشتازان چنین ویژگی‌ای دارند، آنها هم حق پذیرند و هم در ارائه حق دریغ نمی‌کنند. ویژگی سوم آنها که در این روایت آمده این است که آنچه خود می‌پسندند برای دیگران هم می‌پسندند و آنچه برای خود نمی‌پسندند برای دیگران هم نمی‌پسندند. این ویژگی همان است که امروزه از آن به «کلید طلایی اخلاق» تعبیر می‌کنند.
از دیگر ویژگی‌های سابقان اصلاح میان مردم است که در روایت نقل شده از امام کاظم (علیه السّلام) بدان اشاره شده است، می‌فرماید:
مَكتوبٌ في الإنجيلِ:... طُوبى لِلمُصلِحينَ بينَ الناسِ، اولئكَ هُمُ المُقَرَّبونَ يَومَ القِيامَةِ.
[۳]
در انجيل نوشته شده است: ... خوشا به حال اصلاح دهندگان ميان مردم. اينان در روز قيامت مقرّبان [درگاه حق] هستند.
که ظاهراً اشاره به این آیات شریفه دارد:
﴿وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ * أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ﴾.
[۲]النوادر للراوندي، ص۲۳، ح۱۳۷.
