تفسیر نظریۀ «شهادت طلبی»

از نظریۀ شهادت، تا به حال، چند تفسیر شده است که برخی از آنها ممکن است اکنون پیروانی نداشته باشند؛ ولی توجّه اجمالی به آنها مفید است. از شهادت طلبی امام(ع)، چهار تفسیر، صورت پذیرفته است که در ادامه در قالب سؤال و جواب به آنها می پردازیم:

الف. شهادت تکلیفی؛

ب. شهادت فدیه ای؛

ج. شهادت سیاسی؛

د. شهادت اسطوره ای.[۱]

نقد دیدگاه شهادت طلبی

یکی از اموری که سبب اختلاف نظر در مسئلۀ اهداف امام(ع) شده است، توجّه نکردن به تفاوت «مقصد» و «مقصود» است.[۲]

آنان که شهادت طلبی را هدف امام(ع) دانسته اند، از یک سو، میان مقصد و مقصود، خَلط کرده اند و از دیگر سو، سخنان، خطابه ها و نامه های ایشان را نادیده انگاشته اند. امام(ع)، در مجموعۀ یاد شده، بر اهدافی غیر از شهادت طلبی، تأکید فرموده است.[۳]