تاريخ : سه شنبه 1395/11/26 تاریخ ایجاد:
کد خبر: 56622
آسیبهای نبود فهم صحیح از روایات، بررسی شد
محقق و پژوهشگر پژوهشکده حدیث حوزه با تاکید بر لزوم فهم درست احادیث ائمه(ع) تاکید کرد: اظهارنظرهای نادرست و انتساب آن به دین و عدم استفاده از معارف قرآن و اهلبیت(علیهمالسلام) در اسلامیسازی علوم انسانی از جمله آسیبهای تهدیدکننده ناشی از عدم فهم درست روایات است.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین مرادی، پژوهشگرپژوهشکده حدیثحوزه دیشب ۲۵ بهمن در نشست علمی نقد مقاله «ضرورت فهم حدیث از دیدگاه قرآن و روایات» گفت: معصومان (علیهمالسلام) با سخن و عمل خود، در صدد هدایت انسانها بودهاند و این سخن و عمل در قالب حدیث به دیگران رسیده است.
از جمله آثاری که برای فهم حدیث به عنوان مقدمه رسیدن به این آثار است میتوان به کمال، رشد، اصلاح و حفظ دین از انحراف، شناخت درست از خداوند و اهلبیت (علیهمالسلام)، قبولی و کامل بودن اعمال، شناخت حلال و حرام، کسب امتیازات اخلاقی و کسب مقامات دنیوی و اخروی اشاره کرد.
وی ادامه داد: اگر مخاطب، این احادیث را به درستی نفهمد، بهره کمتری از هدایت خواهد داشت، در نتیجه برای دستیابی به مراتب بالاتر هدایت، ضروری است احادیث امامان (علیهمالسلام) به درستی فهمیده شود.
این محقق با بیان اینکه مقاله خود را در دو بخش نگارش کرده است، اظهار کرد: بخش اول که مهمترین قسمت مقاله است، در دو فصل تنظیم شده است؛ فصل اول به تشویقها و تأکیدات گزارههای دینی نسبت به فهم احادیث اهلبیت (علیهمالسلام) اختصاص دارد و فصل دوم بیانگر آثاری است که در قرآن و روایات برای فهم حدیث گفته شده است.
مرادی بیان کرد: از جمله آثاری که برای فهم حدیث به عنوان مقدمه رسیدن به این آثار است میتوان به کمال، رشد، اصلاح و حفظ دین از انحراف، شناخت درست از خداوند و اهلبیت (علیهمالسلام)، قبولی و کامل بودن اعمال، شناخت حلال و حرام، کسب امتیازات اخلاقی و کسب مقامات دنیوی و اخروی اشاره کرد.
این محقق عنوان کرد: بخش دوم مقاله دربردارنده نهیهای موجود در گزارههای دینی نسبت به نافهمی و بدفهمی احادیث و بیان پیامدها و عواقب نفهمیدن احادیث معصومان (علیهمالسلام) است و از جمله عواقبی که برای نافهمی احادیث وجود دارد میتوان به در خطر بودن دین و ایمان شخص انسان مؤمن، سودمند نبودن اعمال و عبادات و آثار منفی اخلاقی جهل به معارف اهلبیت(علیهمالسلام) اشاره کرد.
وی افزود: گام برداشتن در زدودن برخی از آسیبهای جامعه دینی یکی از اهداف بنده در نگارش این مقاله است که این آسیبها غالبا گریبانگیر طیف علمی جامعه شده است.
وی با اشاره به برخی از این آسیبها تصریح کرد: اظهارنظرهای نادرست و انتساب آن به دین؛ عدم استفاده از معارف خداوند و اهلبیت (علیهمالسلام) در اسلامیسازی علوم انسانی و بیان سخنان و انجام اعمال نادرست و مستند کردن آن به دین از جمله این آسیبها محسوب میشود.
مرادی تاکید کرد: در مورد ضرورت فهم حدیث، نگاشته مستقلی وجود ندارد و فقط برخی از کتبی که در موضوعات علوم حدیث یا فقهالحدیث نگاشته میشود، در ضمن بحث به اختصار به این موضوع پرداختهاند.
وی افزود: در این مقاله حدود ۴۰۰ آیه و حدیث پشتیبانی محتوایی مقاله را برعهده دارند و آنچه که در این مقاله از گزارههای دینی استفاده شده است تقریبا ۷۰ آیه و روایت به صورت مستقیم و غیر مستقیم است.
در ادامه این نشست علمی که پنجاهمین نشست از سلسله نشستهای سیدمرتضی بود حجتالاسلام سیدمحمدرضا علوینژاد، پژوهشگر پژوهشکده حدیث پس از بیان نقاط قوت مقاله به بیان تعدادی از اشکالات موجود در این نوشتار پرداخت. وی، این مقاله را گامی به جلو در عرصه ضرورت فهم احادیث معرفی کرد و گفت: استنادات قوی به آیات و احادیث از جمله قوتهای این نوشتار است. همچنین عدم تفکیک فهم دین از فهم حدیث برای مخاطب از جمله نقدهای وارد به این نوشتار محسوب میشود، زیرا باید ارتباط بین فهم دین و فهم حدیث جداگانه بررسی شود تا خواننده دچار دوگانگی بین موضوع و محتوا نشود.
علوینژاد تبیین واژه دین و حدیث را راهکاری برای رفع این مشکل دانست و ادامه داد: جای بخشی بنام کلیات در مقاله خالی است همچنین اشکال دیگر مقاله، عدم تناسب حجمی بین دو بخش کلی مقاله است.
حجتالاسلام احسان درویشی، پژوهشگر پژوهشکده حدیث نیز استنادات خوب مقاله را نشانه احاطه کافی نویسنده به احادیث این موضوع دانست.
وی، تبیین عنوان مقاله را ضعیف دانست و بیان کرد: ضرورت فهم حدیث باید پررنگتر جلوه داده شود همچنین تحلیل روایات در این مقاله باید به صورت دقیقتری صورت میگرفت.
درویشی افزود: این مقاله نشانگر تلاش نویسنده است ولی جا دارد که نتیجه تلاشهای او به مستندات بیشتری ارجاع داده میشد همچنین وجود برخی عبارات فارسینما از نقدهای درویشی به رسائی و شیوایی قلم نویسنده بود.
محمدحسین فیضاخلاقی، پژوهشگر پژوهشکده حدیث حوزه نیز در نقد این مقاله گفت: برای در امان بودن از فتن آخرالزمان بحث ضرورت فهم حدیث حس میشود.
وی، منطقی بودن و قابل فهمبودن را از نکات مثبت این نوشتار دانست و تصریح کرد: استناد به دو منبع روایی غررالحکم و عیونالحکم نقطه ضعف این نوشتار است چراکه این دو منبع از قوت لازم در جمعآوری روایات برخوردار نیست.
همچنین حجتالاسلام فیاضی، پژوهشگر پژوهشکده حدیث حوزه علاوه بر نوآوریهای ذکر شده در مقاله، ضرورت پرداختن به فهم درست از احادیث را برای عموم مردم خصوصا طلاب علوم دینی ضروری دانست.
وی با بیان اینکه قدرت تحلیل و استدلالات این نوشتار از قوت بالایی برخوردار است گفت: عدم سر درگمی مخاطب از نکات مثبت مقاله است البته نیاز به تحلیل برخی مستندات ضروری است، زیرا باید در ضرورت فهم حدیث و کسب امتیازات اخلاقی، فرق امتیاز اخلاقی با مقام اخلاقی روشن شود.
وی همچنین نسبت به نتیجهگیری نهایی مقاله انتقاد کرد و خواستار تلاش بیشتری از نویسنده در این مسئله شد.
پس از دو نوبت نقد ناقدین، نویسنده مقاله به دفاع پرداخت و با پذیرش بخشی از نقدهای آنان، درباره بیان ضرورتِ ضرورت فهم حدیث گفت: در این مورد به قدر کفایت در مقاله بحث شده است.
وی استناد به دو منبع غررالحکم و عیونالحکم را در مطالبی که در مقاله از ضروریات نبوده دانست و افزود: این استنادات البته از متفردات حدیثی این دو کتاب نبوده و مضمون آن در منابع دیگر نیز قابل بازیابی است.
مرادی، نسبت به عدم توازن حجمی دو بخش تاکید کرد: چون بخش اول از اهمیت بالایی برخوردار است، حجم بیشتری را به آن اختصاص داده و بخش دوم برای تکمیل بحث بوده است و اگر در مقاله وجود هم نداشته باشد خللی به مقاله وارد نمیکند.