عَفُوّ

پرسش :

صفت عفو خداوند را در لغت و قرآن و حدیث توضیح دهید.



پاسخ :

واژه شناسى «عَفُوّ»

صفت «عفوّ (بخشاينده / درگذرنده) » ، بر وزن فَعول از مادّه «عفو» است كه دو معنا دارد : يكى ترك و فرو گذاشتن چيزى و ديگرى ، جستن چيزى . عفو ، يعنى بخشايش خداى متعال نسبت به بندگانش ، كه از معناى نخست است و فرو گذاشتن ايشان از سوى اوست كه از روى بخشش خود ، ايشان را كيفر نمى دهد.

 فراهيدى مى گويد : هر آن كه سزاوار كيفرى باشد و او را فرو گذارى، در حقيقت ، او را عفو كرده اى . معناى دوم نيز طلب و جستن است كه فراهيدى درباره آن گفته است : «إنّ العُفاة طلاّب المعروف ؛ عفوكنندگان ، جويندگان نيكى هستند».

عَفُوّ ، در قرآن و حديث

در قرآن كريم ، برگرفته هاى مادّه «عفو» ، در وصف خداى سبحان ، هجده بار به كار رفته اند و نام «عفوّ» با نام «غفور» ، چهار بار و با نام «قدير» ، يك بار ياد شده است.

 چنان كه در بحث واژه شناسى گفته شد، عَفو ، به معناى تَرك و عَفُوّ ، به معناى ترك كننده است. از سوى ديگر، ترك كردن ، نيازمند متعلَّق است و متعلَّق فرو گذاشتن خدا در آيات و احاديث ، گناهان بندگان است و مقصود از فرو گذاشتن گناهان از سوى خدا، آن است كه خداى متعال ، كيفر گناهان را فرو مى گذارد.

 راغب گفته است : عفو، آهنگ نمودن براى دستيابى به چيزى است و «عَفَوتَ عنه» ، يعنى : «زدودن گناه او را با روى گردانى از او قصد كردى». پس عفو ، همان گذشتِ از گناه است و سخن نيايشگران در نيايش : «أسألك العفو والعافية» ، يعنى : ترك كيفر و به سلامت ماندن را مى خواهم.



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت