عظیم

پرسش :

صفت عظیم خداوند در لغت، قرآن و حدیث به چه معناست؟



پاسخ :

واژه شناسى «عظيم»

صفت «عظيم (سِتُرگ)» ، فعيل به معناى فاعل از مادّه «عظم» است و بر سترگى و نيرومندى دلالت دارد و عظمت ، يعنى سترگى.

عظيم ، در قرآن و حديث

در قرآن كريم ، نام «عظيم» در كنار نام «على» ، دو بار وارد شده و با نام «ربّ» ، سه بار و با نام «اللّه » ، يك بار به كار رفته است. اطلاق نام عظيم بر خدا در آيات و احاديث ، به دو وجه تفسير پذير است :

الف ـ صفت ذاتى

در اين تفسير، مقصود از عظيم بودن خدا، عظمتى است كه در شأن اوست ، نه عظيم بودن در درازا و پهنا و ژرفا كه در شأن اجسام است. عظيم بودن خدا ، به اين معناست كه خداوند ، داراى كمالات مطلق و نامحدود است ، به نحوى كه قواى ذهنى انسان از احاطه بر كُنه و حقيقت آن ، ناتوان است. امام على عليه السلامفرموده است : «سترگى خداى سبحان را به اندازه خِرد خود ، اندازه مكن ، كه از هلاك شدگان خواهى بود».

 ابن اثير مى گويد : در نام هاى خدا ، عظيم ، كسى است كه قدر او فراتر رفته و از حدود خردها والاتر و برتر شده است تا آن جا كه احاطه به كُنه و حقيقت او تصوّر پذير نيست. سترگى ، به عنوان يكى از ويژگى هاى اجسام، دارا بودن بزرگى ، درازا ، پهنا و ژرفاست و خداى متعال ، از آن ، برتر و بالاتر است.

ب ـ صفت فعلى

در اين تفسير، منظور از عظيم بودن خدا آن است كه خداوند متعال ، آفريدگار جهان سترگ است. از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه : «گفتيم : او نيرومند است ، به دليل [آفرينش ]آفريدگان نيرومند ، و اين سان است گفتار ما : سترگ و بزرگ».



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت